‘Kinderen schoten er weinig mee op

Hervorming op hervorming van passend onderwijs en jeugdzorg, maar er veranderde niet écht iets. Het aantal kinderen dat uitviel uit het onderwijs nam toe en de wachtlijsten in de jeugdzorg groeiden. Hoe kan dat? Bestuurskundige Sharon Stellaard onderzocht het voor haar promotie aan de Vrije Universiteit. Haar onderzoek maakt veel los.

Met systemen, toetsen, criteria en normaalverdelingen willen we controle krijgen op de praktijk. Die zijn objectief bepaald en gelden voor iedereen, denken we. ‘Maar de mensen die ze maken, hebben een achtergrond waarmee ze die normen en criteria bepalen,’ stelt Sharon. ‘Beleidsmakers zijn vaak universitair opgeleid, verdienen goed en wonen niet in probleembuurten. Hun blik is dus beperkt en ze hebben aannames. Heel menselijk, maar met gevolgen.’ Sharon vindt daarom dat bij beleid kinderen en hun ouders betrokken moeten worden. ‘Dat is tot nu toe nauwelijks het geval.’ Sharon meent dat echte verandering pas volgt vanuit een grote beweging. ‘Verandering ontstaat meestal niet door de regels te veranderen, maar doordat een grote groep ergens anders tegenaan gaat kijken.’

Sharons onderzoek geeft geen antwoord op hoe die verandering eruit zou moeten zien. Ze hoopt dat haar chronologische opsomming mensen bewust maakt. Dat kan tot een andere manier van denken leiden, en dus ander beleid. ‘Het huidige systeem is de uitkomst van ons denken daarover. Veranderen we ons denken niet, dan verandert het systeem ook niet. Je kunt de patronen pas doorbreken wanneer je bewust van ze bent.’