Soms heeft een leerling extra ondersteuning nodig op school.  Dan moet school binnen 6 weken een ontwikkelingsperspectief (OPP) opstellen. Dat valt onder de zorgplicht van de school. In een OPP staan de eigenschappen van de leerling, de valkuilen en de sterktes. Het wordt vaak een plan genoemd omdat er ook in staat hoe de school de leerling gaat helpen.

In het speciaal onderwijs krijgt elke leerling een OPP. In het reguliere onderwijs alleen de leerlingen die meer ondersteuning nodig hebben dan de basisondersteuning die alle scholen in de regio bieden. Voor de precieze regels zie Wanneer is een OPP verplicht?

Er staat in omschreven wat moeilijk gaat op school en wat de leerling makkelijk vind. Ook staat erin welke extra ondersteuning nodig is en hoe die georganiseerd wordt. Soms heet een OPP anders, bijvoorbeeld een groeidocument of ontwikkelingsperspectiefplan.

Wat moet er in een OPP staan?

Een OPP heeft meerdere onderdelen.

• Uitstroombestemming
  Dit deel gaat over het lange termijn perspectief van de leerling. School beschrijft welk niveau deze leerling aan zal kunnen na deze school. School geeft daarvoor ook een onderbouwing: uitleg waarom de school dat denkt.  De onderbouwing moet in ieder geval de sterktes en valkuilen van de leerling benoemen.
• Handelingsdeel
  Dit is een beschrijving van de individuele begeleiding en ondersteuning voor de leerling. Het gaat om extra ondersteuning die verder gaat dan de basisondersteuning die alle scholen in de regio bieden.
  

Het handelingsdeel van het OPP beschrijft wat school en de ouders moeten doen om de doelen (in de uitstroombestemming) te halen. Het handelingsdeel gaat over specifieke extra en/of andere maatregelen om de leerling op maat ondersteuning te bieden. Deze maatregelen richten zich op de ontwikkeling van het kind.

Het ontwikkelingsperspectief wordt ten minste één keer per schooljaar met de ouders geëvalueerd.

Voorbeelden: lege OPP formulieren

Er zijn verschillende OPP-formulieren in omloop (elke school kan zijn eigen formulier maken).
Hier vind je een paar voorbeelden:

•  Voorbeeld OPP blanco kort
• Voorbeeld OPP blanco uitgebreid 

Invloed van ouders op het OPP

De school bepaalt wat er in de officiële versie van het OPP komt te staan. Deze versie gaat in het dossier. De inhoud van het OPP kan niet vastgesteld worden zonder overleg met de ouders. Hoeveel invloed de ouders hierop hebben verschilt per onderdeel van het OPP.

Uitstroombestemming: overleg met ouders

Deel 1 van het OPP, de uitstroombestemming en de onderbouwing daarvan, kan pas vastgesteld of gewijzigd worden na “op overeenstemming gericht overleg” (OOGO) met de ouders. In de praktijk betekent dat vaak dat school een conceptversie met de ouders bespreekt.

Na dat overleg past school het aan. Je kunt de Rechtspraak over ontwikkelingsperspectief bij passend onderwijs lezen. De korte samenvatting: er moet goed geluisterd worden naar de ouders en school moet rekening houden met wat ouders zeggen. Maar de school beslist.

Ouders (en leerlingen ouder dan 12) moeten wel een handtekening zetten. Dus wat doe je als je het niet eens bent? Dan hoef je in ieder geval niet te ondertekenen. Soms kunnen er opmerkingen van ouders en/of leerling in het OPP bij worden geschreven.
Als je ondertekent, dan geef je aan dat je akkoord bent met de afspraken. Als je vindt dat je moet tekenen maar je bent het er niet mee eens, dan kun je “onder protest” erbij zetten vlak boven je handtekening. Je kunt ook een klacht indienen bij de Geschillencommissie Passend Onderwijs.

Handelingsdeel: instemming van ouders

School maakt het handelingsdeel van het ontwikkelingsperspectief pas definitief nadat de ouders hiermee akkoord gaan. (Dit is zo sinds 1 augustus 2017.) Hierbij hebben de ouders een sterkere positie dan bij “op overeenstemming gericht overleg”. Als de ouders het er niet mee eens zijn kan school het OPP niet vaststellen (definitief maken).De ondersteuning aan de leerling gaat gewoon door als er (nog) geen overeenstemming is met de ouders. De staatssecretaris schreef: “Ook als er geen overeenstemming is bereikt over het handelingsdeel van het ontwikkelingsperspectief, blijft de school verantwoordelijk voor goed onderwijs en zo passend mogelijke begeleiding van de leerling. In het algemeen zal gelden dat op basis van het reeds gevoerde overleg met de ouders, ook als er nog geen overeenstemming is bereikt, scholen en ouders over en weer zicht hebben op de respectievelijke mogelijkheden en wensen. Hiermee kan de school rekening houden.”

School gebruikt OPP soms om extra geld te vragen

Als er extra ondersteuning moet worden geboden, is het logisch dat de school daar vaak meer geld voor nodig heeft.  Dit geld is voor extra tijd voor personeel. Zij moeten meer gesprekken voeren, documenten maken, voorbereidingen doen, etc. Soms is er ook geld nodig voor hulpmiddelen. Dat geld moet komen van het samenwerkingsverband passend onderwijs.

Sommige samenwerkingsverbanden verdelen al dat geld van tevoren over de scholen. Anderen laten scholen per leerling een “arrangement” vragen. De school voegt het OPP daarbij toe als bijlage. Het samenwerkingsverband beoordeelt dan of het terecht is dat de school extra geld vraagt.

Voor ouders moet dit niets uitmaken. De school hoort achter de schermen te zorgen dat zij de nodige ondersteuning kunnen betalen. Volgens de AVG heeft school het recht om voor dit doel het OPP te delen met het samenwerkingsverband. Zie Do’s en don’ts informatieuitwisseling ouders-school bij passend onderwijs.