Sterauteur Adriaan van Dis schreef een kinderboek over ADHD. ‘Het hoeft niet nadrukkelijk te worden gemeld, maar het is strikt autobiografisch. Ik werd als kind vaak in de hoek gezet en moest altijd vooraan komen zitten.’
Tekst: Beatrice Keunen
Enerzijds heeft hij moeite met ADHD en aanverwante labels. Anderzijds is zijn eerste kinderboek Adje doet heel druk positief over ADHD. Het blijkt uit onder meer interviews in respectievelijk Trouw en NRC met auteur Adriaan van Dis. Over: ‘Adje die overal theater van maakt en zichzelf voortdurend als artiest ziet.’
Innemend kinderboek
Helaas hierbij geen interview met Van Dis zelf. ‘Tijdgebrek,’ aldus zijn uitgever Rubinstein. Wel een boekrecensie en artikel aan de hand van onlangs verschenen publicaties over het innemende en vrolijk geïllustreerde kinderboek. Inspirerend, zeker ook voor ouders en professionals.Adje doet heel druk heeft, aldus de uitgever Rubinstein in haar persbericht, een autobiografisch tintje en gaat over een jongetje met ADHD. Wat wordt daarmee bedoeld, met dat autobiografisch tintje? De NRC quoot Van Dis: ‘Het hoeft niet nadrukkelijk te worden gemeld, maar het is strikt autobiografisch. Ik werd als kind vaak in de hoek gezet en moest altijd vooraan komen zitten. En soms ging ik gewoon op de grond liggen. Toen ik dat een keer aan iemand vertelde, zei hij: ‘Adje doet heel druk’. Ik vond dat zo leuk dat ik me voornam die een keer te gebruiken.’ Zijn eerste kinderboek draagt de zin nu als titel. En daarmee wordt de link naar ADHD glashelder gelegd.
Ander onderwijs
Als ik (BK) het Gouden Boekje lees, in welke reeks deze uitgave verscheen, herken ik in Adje direct een aantal leerlingen aan wie ik binnen het speciaal onderwijs lesgaf. Jongens met ADHD, of kenmerken daarvan, die tijdens de lessen kunst en cultuur prachtige concepten maakten, tijdens Nederlands de meest beeldende verhalen schreven en tijdens andere taalopdrachten of vakken het stilzitten niet konden opbrengen als de lesstof hen niet raakte. Jongens die onderwijs zouden moeten krijgen dat hen past. Dan scoren ze, sommigen zelfs met hyperfocus. Adje is ook zo’n innemend jongetje, dat baat heeft bij ander onderwijs dan vooraan in de klas stil moeten zitten onder toezicht van zijn juf. Een juf die op de illustratie in het boekje doet denken aan ‘onderwijsprofessional’ juffrouw Bulstronk uit Matilda, geschreven door Roald Dahl. Zelfs het ouderperspectief doet Van Dis eer aan. Zo staat geschreven: En zijn moeder… ze dreigt hem vast te binden. O, zat-ie maar een uurtje stil. Een uurtje? Honderd weken!
Ettertjes
Van Dis heeft moeite met ADHD en aanverwante labels: ‘Ik sprak laatst een lerares. Ze vertelde dat in haar klas zestien kinderen met een ‘medisch label’ zaten. Ik vind dat raar. Kinderen die vroeger gewoon druk waren, worden tot patiënt gemaakt. Met mijn boekje steek ik mijn tong uit naar die medicalisering.’ En: ‘Ik was ook een heel druk jongetje. Voor straf stond ik de helft van de tijd in de hoek van de klas. Ik moest ook voorin zitten, want achterin giebelde ik steeds.’ Vervolgend: ‘Laat kinderen toch lekker uit het raam kijken. Het is het enige moment in je leven dat je het middelpunt van de aarde bent. Het kan best zijn dat kinderen met ADHD soms als ettertjes worden gezien, en misschien was ik dat ook wel vroeger. Ik ben trouwens nog steeds heel druk.’
Middelpunt
Kinderen zullen smullen van de teksten en tekeningen die elkaar in dit boek versterken. Elke pagina wekt nieuwsgierigheid: Wat doet Adje op de volgende pagina? Wat blijkt? Wat Adje ook goed kan: onzichtbaar zijn. Helemaal verdwijnen. Kijk maar: weg is hij. Opnieuw een vondst, mooi vertaald in woord en beeld. Verdwijnen zou jammer zijn, zal de lezer zich bedenken. Een vervolg op het boekje is juist gewenst: hoe vindt deze Adje zijn weg verder in het leven? Deze quote kan enig inzicht geven. Adriaan van Dis herkent zich in Adje die overal theater van maakt en zichzelf voortdurend als artiest ziet. Hij wil niets liever dan het middelpunt zijn. Een autobiografisch element, beaamt Van Dis: ‘Als je liefde en aandacht mist, probeer je die alsnog te krijgen met grappen en grollen. Ik zorgde er altijd voor dat ik de clown van het schoolplein was. Ik speelde de clown… maar dat doe je natuurlijk niet voor de lol.’
Bronnen: NRC, Trouw en Wikipedia.Adriaan van Dis is geboren in Bergen (NH) op 16 december 1946. Bekende werken van hem zijn Nathan Sid (debuut in 1983), Indische duinen en Ik kom terug. Naast auteur is/was hij journalist (NRC), redacteur (De Gids) en televisiepresentator. Zijn meest recente werk is In het buitengebied, dat in 2017 verscheen. Van Dis ontving diverse literaire prijzen, waaronder het Gouden Ezelsoor, de Trouw Publieksprijs en in 2015 de Constantijn Huygensprijs.Voor meer info, zie: adriaanvandis.nlEen luxe gouden boekje:Adje doet heel drukAuteur: Adriaan van DisUitgever: RubinsteinISBN: 9789047627296Prijs: € 7,99
Onze website maakt gebruik van cookies van derden om uw browse-ervaring te verbeteren. Lees meer hierover en hoe u cookies kunt beheren door te klikken op "Privacyvoorkeuren".
