Disharmonisch profiel
Niet elke soort intelligentie is bij ieder kind even sterk ontwikkeld. Disharmonie is een veelvoorkomend verschijnsel:
- Bij een derde van de kinderen verschilt hun verbale IQ meer dan tien punten van hun performale IQ.
- Bij twaalf procent van de kinderen is er sprake van meer dan twintig punten verschil.
Disharmonie laat zien dat kinderen in ontwikkeling sterke en zwakke kanten in hun aanlegprofiel hebben. Er is sprake van een disharmonisch profiel wanneer er significante verschillen bestaan tussen de verbale en de performale intelligentie. Dit is meestal een teken dat er iets aan de hand is waardoor de ontwikkeling van de verschillende soorten intelligentie niet harmonisch verloopt. Het wordt ook wel aangeduid met de term ‘verbaal/performaal kloof’.
Een goede diagnostische gewoonte is om nooit op basis van alleen een intelligentieprofiel uitspraken te doen over cognitieve mogelijkheden van een kind. Sterke en zwakke kanten in een intelligentieprofiel moeten juist aanleiding geven voor verder onderzoek, zoals neuropsychologisch onderzoek.
Het is een veronderstelling dat disharmonie komt door verschillend ontwikkelde hersenfuncties. Verbaal begrip en visueel-ruimtelijke informatieverwerking zijn heel complexe functies. Het is niet te zeggen dat ze horen bij een bepaald hersengebied.
Kinderen met een disharmonisch profiel
Er zijn enkele risico’s voor kinderen met een disharmonisch profiel:
- Kinderen en jongeren die verbaal sterk zijn, worden overschat. Ze hebben vaak meer tijd nodig bij taken met ruimtelijk inzicht en organiseren.
- Kinderen en jongeren die non-verbaal sterk zijn, worden onderschat. Ze zijn juist sterk in visueel en praktisch handelen.
Kennis over een disharmonisch profiel helpt om te begrijpen waar een kind tegenaan loopt. Tijdens het begeleiden wordt dan ingezet op de sterke kanten van het kind.
NLD
NLD is een leerstoornis die betrekking heeft op non-verbale informatie. Bij kinderen met NLD zijn hun verbale vaardigheden dan ook zichtbaar sterker ontwikkeld dan hun performale vaardigheden.
Deze kinderen hebben:
- veel behoefte aan verbale uitdaging;
- een sterk verbeeldend en (aan)voelend vermogen;
- concentratieproblemen door indrukken en prikkels;
- motivatieproblemen door gebrek aan uitdaging;
- faalangst gekoppeld aan perfectionisme, ze werken traag en onzeker;
- onhandige grove en fijne motoriek;
- weinig sociale vaardigheden.