Martine Delfos (biopsycholoog en wetenschappelijk onderzoeker) publiceerde veel over kinderen met autisme. Ze introduceerde het concept mentale leeftijden en bedacht hoe je die kunt gebruiken om kinderen met autisme te helpen zich te ontwikkelen. Ze noemt autisme ook wel een spectrum van mentale leeftijden in 1 persoon (MAS1P = Mental Age Spectrum within 1 Person). Iemand met een kalenderleeftijd van 17 jaar kan met betrekking tot hechting 9 maanden zijn, in zijn spelgedrag 3 jaar, op het gebied van wiskunde 25 jaar en met betrekking tot treinen het niveau hebben van een getrainde professional op dat terrein.

Haar stelling is ook dat kinderen zich meestal eerst sociaal-emotioneel ontwikkelen en daarna cognitief, terwijl dat bij kinderen met autisme andersom is: die ontwikkelen zich vaak eerst cognitief en daarna sociaal-emotioneel.

• Een goede tekstuele introductie is haar artikel Autisme: geen defect, maar een vertraging en versnelling tegelijk (Kinderwijz, 2012). Een meer wetenschappelijk artikel geschreven voor GZ-psychologen is Nieuwe inzichten in autismespectrumstoornissen – Autisme vanuit een ontwikkelingsperspectief (GZ-Psychologie, 2012)
• Het boek Autisme vanuit een ontwikkelingsperspectief dat Martine Delfos in 2012 schreef samen met Norbert Groot gaat uitgebreid in op de MAS1P en hoe je daar in de praktijk mee om kunt gaan (256 pagina’s).
• Ook interessant is een interview met Martine Delfos “Autisme: stoornis, kwetsbaarheid of kans?” (magazine “De kracht van kwetsbaarheid”, Vanuit autisme bekeken, 2016)
• Martine Delfos heeft in 2017 een boek gepubliceerd met een korte introductie over het Socioschema met de MAS1P.
• Monique Post schreef een artikel Europese ervaringen: werkt een universele benadering? (2017) over de resultaten die zij zag van Martine Delfos’ benadering van autisme vanuit ontwikkelingsperspectief.
• Interview met Martine Delfos voor Balans Magazine: Ik denk dat het woord ‘autisme’ gaat verdwijnen
• Hou je meer van video en audio, dan legt Martine Delfos het hieronder aan je uit in een gefilmde lezing (2011):

In deel 1 van de presentatie (15 minuten) gaat het over de vraag of er steeds meer kinderen met een beperking zijn, en wat dat betekent voor het kind, de ouders en de maatschappij.

In deel 2 (13 minuten) vertelt Martine Delfos wat het hebben van autisme of een lichte verstandelijke beperking betekent voor gewoon opgroeien. Zij vergelijkt per levensfase de levenstaken volgens de kalenderleeftijd van het kind versus de ontwikkelingsleeftijd van mensen met autisme of met een lichte verstandelijke beperking.

In deel 3 (9 minuten) legt Martine Delfos uit waarom mensen met een autisme spectrum stoornis zo moeilijk te begrijpen zijn. Typerend voor autisme is de vertraagde rijping en dat één mens in een dag een regenboog aan leeftijden kan hebben.

In deel 4 (7 minuten) legt Martine Delfos uit hoe je het beste om kunt gaan met mensen met een vertraagde rijping (autisme), met name op sociaal gebied. Een leidraad kan zijn om hardnekkig gedrag te nemen en de volgende zin aan te vullen: “dit is heel normaal gedrag op de leeftijd van ….”

Aan de slag met de theorie van mentale leeftijden

Als je met deze theorie van MAS1P oftewel mentale leeftijden aan de slag wil, zou je dit als volgt kunnen aanpakken:

1. Zie je hardnekkig gedrag dat je verbaast? Vul dan de zin aan: “Dit is heel normaal gedrag op de leeftijd van … “.
2. Bedenk hoe je een kind van die leeftijd zou begeleiden om dat aspect te ontwikkelen, hoe je een kind van die leeftijd een klein stapje verder zou brengen. Hierbij kan het boekje Sociaal-emotionele ontwikkeling – Omschrijving fasen en bijbehorende begeleidingsstijl van pas komen, en wat een passende begeleidingsstijl is.
3. Vertaal deze begeleidingsstijl naar de kalenderleeftijd van het kind. Ook al heeft een kind op een bepaald aspect een mentale leeftijd van 2 jaar, als de kalenderleeftijd 11 jaar is, gebruik dan geen babytaal die je bij een 2-jarig kind zou gebruiken. Dan voelt het kind zich al gauw niet serieus genomen. Op cognitief gebied kan de mentale leeftijd zelfs hoger zijn dan de kalenderleeftijd, dus dan kun je de ontwikkelingsstappen ook op dat mentale niveau uitleggen. Het gaat erom de zone van naaste ontwikkeling te vinden.