Een leesprobleem of dyslexie heeft bij bijna alle kinderen gevolgen voor hun welbevinden en zelfbeeld. Ze moeten veel extra oefenen zowel op school als thuis. En kinderen merken vaak heel goed dat lezen en spelling bij hen moeilijker gaat dan bij klasgenoten. Voordat de diagnose dyslexie wordt gesteld hebben ze vaak een moeilijke periode doorgemaakt. 

Je helpt je kind door te zorgen dat je als ouder begrijpt wat dyslexie is en je verdiept in wat scholen voor kinderen met leesproblemen of dyslexie moeten en kunnen doen. Je kunt dan makkelijker overleggen en samenwerken met school. Meestal gaat er bij een kind een hele periode van stress vooraf aan het moment waarop de dyslexie wordt vastgesteld.

Het is ook belangrijk goed te kijken wat dyslexie voor jouw eigen kind betekent. Want ieder kind is verschillend en zal het hebben van dyslexie anders ervaren. Praat er regelmatig over met je kind. Wat vindt hij moeilijk door de dyslexie? Wat zijn de gevolgen van de dyslexie voor de contacten met vriendjes en met de leerkracht? Hoe denkt hij over zichzelf?

Het hebben van dyslexie kan ook van invloed zijn op het zelfvertrouwen van je kind. Sommige kinderen met dyslexie vinden lezen nog steeds heel leuk en vinden het geen probleem om hardop voor te lezen in de klas. Andere kinderen vinden dit erg spannend, omdat ze merken dat ze bijvoorbeeld meer fouten maken dan andere kinderen tijdens het lezen.

Wanneer een kind last heeft van zijn dyslexie op school kan dat merkbaar zijn aan het gedrag. Thuis merken ouders dit vaak eerder aan hun kind, dan de leerkracht op school. Soms wordt het kind lastig, soms stil en teruggetrokken. En soms wil het kind niet meer naar school of ontwikkelt het allerlei lichamelijke klachten zoals buikpijn of hoofdpijn waardoor het niet naar school kàn.

Het is belangrijk dat ouders deze signalen tijdig met de leerkracht bespreken. School en ouders kunnen dan samen wegen zoeken om het kind te helpen. Bespreek het bijvoorbeeld ook als het extra oefenen met lezen thuis veel strijd geeft. En bespreek samen haalbare oplossingen.

Lees hier een artikel van het Nederlands Kwaliteitsinstituut over de behandeling van de emotionele gevolgen van Ernstige Dyslexie.

Het is belangrijk ook aandacht te hebben voor alle kwaliteiten van je kind en voor zijn talenten. Hij kan niet heel goed lezen en heeft moeite met spelling, maar kan misschien wel heel goed tekenen, voetballen of zingen. Moedig je kind aan om zijn talenten te ontwikkelen. Wijs hem op zijn talenten en geef complimenten als een kind zijn best doet.

Naast je kind te helpen zijn kwaliteiten te ontwikkelen en te gebruiken kun je ook helpen met het leren door met hem op zoek te gaan naar leerstrategieën die bij hem passen. Een leerstrategie is de manier waarop je het leren aanpakt. Voorbeelden zijn samenvattingen maken, mindmaps maken, flashcards gebruiken of andere hulpmiddelen. Er zijn programma’s die kinderen kunnen helpen bij het plannen en maken van huiswerk. Er bestaan overhoorprogramma’s, waar je zelf leerstof kunt invoeren. Vaak zijn er al complete overhoorlijsten beschikbaar. Bekende overhoorprogramma’s zijn WRTS en quizlet.

Als ouder heb je je eigen leerstrategie, die je zelf op school en daarna hebt gebruikt. Zoals samenvattingen maken, flitskaarten gebruiken of je laten overhoren. Als dat goed voor jou werkte, wil je die leerstrategie misschien graag overdragen aan jouw kind. Misschien werkt het, maar het kan ook leiden tot strijd. Samen zoeken naar manieren om te leren die passen bij je kind kan beter werken dan eindeloos overhoren op ‘jouw’ manier.

Veel schoolboeken zijn voor leerlingen met een dyslexieverklaring in een gesproken versie verkrijgbaar. Bijvoorbeeld bij Dedicon en Stichting Toegankelijke Informatie.

In de bibliotheek is altijd een bibliothecaris die kan helpen met het vinden van een leuk en uitdagend boek voor jouw kind. Vraag hulp en advies, daar zijn bibliothecarissen tenslotte voor. Er zijn bijvoorbeeld boeken in speciale dyslexietypografie, luisterboeken, meeleesboeken en soms kun je ook hulpmiddelen lenen of uitproberen. Via Yoleo  kunnen kinderen boeken luisteren en meelezen. En via passendlezen zijn er ook veel aangepaste boeken te vinden.

Door een typecursus leert je kind sneller en beter typen. Het haalt misschien door zijn dyslexie niet de snelheid die nodig is voor een typediploma, maar het diploma is niet het doel. Het doel is dat je kind sneller typt en een beter leesbare tekst kan maken. Er zijn veel speciale typecursussen voor mensen met dyslexie. Het verschilt per kind welke cursus zij fijn vinden. Vraag daarom proeflesjes aan en maak samen met je kind een keuze. Het is vaak handig als je kind leert typen in groep 7 of 8 op de basisschool voor de overgang naar het middelbaar onderwijs.

Niet elk kind wil gebruik maken van hulpmiddelen. Het wil misschien geen uitzondering zijn in de klas of het wil ‘gewoon’ zelf lezen. Bespreek dit met je kind en leg uit dat een hulpmiddel er is om het makkelijker te maken. Net als sommige mensen een bril dragen, omdat ze anders niet goed kunnen zien.

Rol voor de ouders

Het opvoeden en begeleiden van een kind met dyslexie vraagt van ouders extra aandacht, inspanning en vaardigheden. Ouders kunnen het als frustrerend ervaren als het op school niet goed gaat met hun kind. Dit leidt vaak tot de nodige spanningen.

Ouders kunnen wel een rol spelen bij het omgaan met dyslexie:

• De belangrijkste taak is om het kind te blijven aanmoedigen en ondersteunen bij het leren omgaan met dyslexie.
• Daarnaast kan de ouder een rol spelen bij het oefenen en trainen. Juist kinderen met dyslexie hebben veel extra oefening nodig om een minimaal technisch leesniveau te bereiken waarmee ze verder kunnen komen in het onderwijs.
• Ook kan het belangrijk zijn dat de ouder een rol speelt bij een goede afstemming tussen de leerkracht en de hulp die van buiten gegeven wordt. Hiermee kan worden voorkomen dat er verschillende adviezen worden gegeven of verschillen strategieën worden aangeleerd.
• Natuurlijk heeft de ouder ook de uiterst belangrijke taak om voor de belangen van het kind op te komen.

Gevolgen voor ouders

Verwachtingen

Ouders willen het beste voor hun kind. Het kan daarom heel frustrerend zijn als het op school niet goed gaat. De verwachtingen die ouders bewust of onbewust hebben over hun kind vallen misschien in duigen. Dyslexie kan erfelijk zijn. Soms heeft één van de ouders zelf ook dyslexie. Dit kan schuldgevoelens veroorzaken naar het kind toe. Ook kan de confrontatie met de problemen van je kind weer oude gevoelens uit de eigen schooltijd ophalen, zoals onbegrip uit de omgeving of gepest worden.

Extra druk

Op ouders komt vaak extra druk te staan, zeker wanneer ze een groot deel van het oefenen met lezen en spellen op zich nemen. De opvoedkundige taak en de leertaak kunnen door elkaar gaan lopen. Het kind voelt zich vaak al onder druk staan en het extra oefenen naast de taken op school kan heel belastend zijn. Dit oefenen kan dan snel een moment van strijd en ergernis worden.

Het extra oefenen met je kind kan best frustrerend zijn. Als ouder zie je zo graag vooruitgang, terwijl deze in de praktijk vaak minimaal is. Ook moeten de middag en avond vaak zo ingedeeld worden dat er tijd voor het huiswerk overblijft. Dit gaat vaak ten koste van de ontspanning en vrije tijd.

Verder heb je als ouder van een kind met dyslexie vaak letterlijk veel te regelen en af te spreken. Vaker overleg op school, het kind begeleiden naar onderzoek en behandeling, extra oefenen. Daarnaast is er het zoeken naar oplossingen voor de aanpak van de dyslexie.

Dit alles samen wordt door ouders vaak als een grote druk ervaren en geeft soms zelfs spanningen in de relatie tussen ouders onderling. Bijvoorbeeld schuldgevoelens, doordat één van de ouders de druk met alle extra begeleiding als zwaar ervaart of onvrede heeft over de taakverdeling.

Als ouder kun je met de docent bekijken wat er thuis aan begeleiding mogelijk is en wat er op school gedaan kan worden. Bespreek het op school als het thuis oefenen met veel strijd gepaard gaat. En maak afspraken over wat wel haalbaar is.

Middelbare school

Op het voortgezet onderwijs ben je als ouder op een andere manier betrokken dan op de basisschool. Dat kan betekenen dat je steeds minder ondersteuning kan, mag of wil geven. Onthoud dat je als ouder wel belangrijk blijft voor de school en voor je kind. Laat op school je betrokkenheid merken. Als je je zorgen maakt over hoe je kind zich voelt of gedraagt, of wanneer je je zorgen maakt over zijn schoolresultaten bespreek dit dan met school. Laat je kind merken dat je er voor hem bent. Want net als op de basisschool is het belangrijk om je kind te steunen in zijn ontwikkeling. Moeite met lezen, spelling, schrijven en leren komt absoluut niet door luiheid of onwil. 

Balans heeft voor het Stimuleringsprogramma Dyslexie een filmpje gemaakt waarin kinderen en hun ouders vertellen over hun eigen ervaringen met dyslexie. Het filmpje is opgenomen in de bibliotheek van Almere. 

Ook is er een speciale editie van het tijdschrift BalansKIDS  gemaakt over dyslexie. Deze editie kun je online lezen.

Meer lezen?

Op de hier gelinkte pagina’s lees je tips bij opvoeden met dyslexie, meer over wat dyslexie is, hoe het wordt vastgesteld en welke behandelingen mogelijk zijn. Ook leggen we uit hoe je in het onderwijs om kunt gaan met dyslexie en vertellen we over studeren met dyslexie. Hier vind je informatie over richtlijnen bij dyslexie.

Advieslijn

Heb je vragen of zorgen over je kind met leesproblemen of dyslexie, of herken je kenmerken? Wil je eens praten met een ervaringsdeskundige? Neem dan eens contact op met onze Advieslijn (zie link voor openingstijden). Bereikbaar op nummer 030-2255050. Je kunt ook ons contactformulier invullen.