Scroll Top
Irene Hofmeijer, Kinderarts van ADHD praktijk Pietje Bell in Delft

Wanneer zouden kinderen met ADHD medisch worden behandeld.

‘ADHD zie ik meer als een manier van zijn dan als een ziekte. Dat stel ik graag voorop. En daarbij ook dat ADHD veel voordelen heeft. Het gaat vaak om originele, empathische mensen met vaak nieuwe ideeën en humor. Je hoeft ADHD wat mij betreft dan ook alleen te behandelen als mensen er zelf, klein of groot, last van hebben. Als het bijvoorbeeld een remming geeft op hun intellectuele vermogens of op de sociale ontwikkeling, of op beide.

Door je gedrag maak je moeizaam contact met anderen? Word je niet uitgenodigd op feestjes van klasgenoten? Beide zijn van negatieve invloed op het ontwikkelen van zelfvertrouwen. En dat is een van de belangrijkste dingen in je leven: vertrouwen in jezelf. Het ontbreken ervan is volgens mij dan ook een van de belangrijkste redenen om ADHD te behandelen.’

‘ADHD lossen we niet op met een dieet’

Jullie schrijven als praktijk desgewenst medicatie voor. En sinds twee jaar is er de samenwerking met Diëtistenpraktijk Vie. Wat was jullie motivatie om bij ADHD ook aan een behandeling vanuit voeding aandacht te geven?

‘Het is bekend dat er bij ADHD voedingsproblemen kunnen zijn of ontstaan door medicatiegebruik. Wij controleren bij ieder consult dan ook de lengte en het gewicht en zagen dat deze vaak afwijkend waren van de geldende groeicurve. (6) Daarom zijn we op zoek gegaan naar een diëtist, waardoor de samenwerking met Vie ontstond. Daarvoor verscheen al het artikel in The Lancet van Lidy Pelsser over het eliminatiedieet waar zij voor staat. Dat leek hoopvol: ADHD-verschijnselen zouden er sterk door afnemen. Toch bleek het niet heel veel te doen. De positieve invloed ervan kwam door de structuur waar het dieet om vroeg, en de aandacht binnen het gezin voor voeding en elkaar.
Ik ben er nu misschien zelfs wel een beetje huiverig voor om te beweren dat voeding een rol speelt bij ADHD. Ja natuurlijk, wisselende bloedsuikerspiegels en bepaalde voedingsmiddelen, zoals in blauw smurfensnoep en rode zure matten, hebben een negatieve invloed. Echter op iedereen. We worden er allemaal drukker van. Het is ongezond, en tsja als je met ADHD dan al druk bent is het wijs deze kleurstoffen en e-nummers niet in te nemen. ADHD oplossen met een dieet, daar geloof ik echter niet in.’

Waarom dan toch de doorverwijzing naar Esther, de diëtist? Zie het online-artikel ‘Met drie happen de hele dag door’.

‘Omdat er bij kinderen met ADHD, als eerder genoemd, vaak sprake is van onder- en overgewicht. Ze hebben vaak een raar eetpatroon, dat zogezegd ‘ondervoeding’ of ‘overvoeding’ met zich meebrengt. Het zijn of snaaiers, ze kunnen de hele dag door eten, en dat geeft overgewicht. Of ze hebben het te druk en komen niet aan eten toe. Het kan ook zijn dat ze aan tafel zo langzaam eten dat ze geen volwaardige maaltijd binnen krijgen omdat er te veel afleiding is onder het eten. Dan praten ze, doen continu andere dingen en vergeten gewoon te eten. Het aanleren van een vast eetpatroon op de dag is voor kinderen die last hebben van ADHD belangrijk. Je houden aan drie maaltijden en twee tussendoortjes doet hen goed. Liefst van de Schijf van Vijf. Ontbijten, even gaan zitten, en geen boterham op de fiets… Om hen op gezond gewicht te krijgen, dat past bij hun lengte, is er de samenwerking met Vie. Zij kunnen ook tips & tricks geven om – als bijvoorbeeld naast ADHD ook autisme speelt – de voorkeuren voor eten uit te breiden. Bij autisme is die vaak beperkt en zeer specifiek.’

‘Er rust op kinderen een druk om te presteren’

De aandacht voor lifestyle groeit binnen de medische setting voor kinderen en jongvolwassenen. Hoe zie jij dat terug in jullie praktijk?

‘Heel concreet: van het half uur dat we samen hebben, besteden we tegenwoordig zeker een kwartier aan eten en slapen. Wat zijn de mogelijkheden voor kind en ouder(s) om daarin iets te veranderen? De aandacht hiervoor past bij de huidige tijdgeest. ADHD heeft altijd bestaan, en vroeger vonden ze, de volwassenen om jou heen, je dan lastig en druk. Wie jij als mens was, werd echter wel meer geaccepteerd. En dat is nu minder: er rust een druk op kinderen om te presteren; vanuit ouders, school, vanuit de maatschappij. Daarbij hebben ze te maken met sociale media, de computer, er wordt minder buiten gespeeld. Er is de invloed van gamen, en de spellen zijn zo gemaakt dat je er verslaafd aan raakt. En dat is wat bij ADHD gemakkelijker gebeurt, veel kinderen die het hebben kampen dan ook met een gameverslaving. En dit alles terwijl in beweging zijn, een dagritme met gezond eten en in de buitenlucht zijn helend kan werken. Je raakt er je energie door kwijt, het versterkt je cognitieve functies: door bewegen kun je veel beter leren. Dat werkt goed bij ADHD.’

De maatschappij die verandert. De mens met ADHD die van deze verandering juist meer last heeft. Reageren we met de huidige behandelmethoden dan niet teveel op de gevolgen in plaats van op de oorzaken?

‘De prikkels die ik als oorzaken noemde, zoals pc en sociale media, zijn moeilijk weg te halen. We proberen daarom: ‘Ga iets doen, ga bewegen’. Een andere oorzaak die ik toch ook nog wil aanhalen is het gegeven dat beide ouders tegenwoordig werken. Terwijl het voor deze kinderen belangrijk is dat een ouder aan hen vraagt hoe het op schoolging en hoe ze de dag verder invullen. Om daarmee de dag samen met jou, voor jou te structureren. Iedereen heeft het gewoon veel drukker dan zeg twintig, dertig jaar geleden. Voor een kind met ADHD is een dag met voorschoolse opvang, school, de naschoolse opvang, clubje zus, clubje zo, avondeten, en dan naar bed bijna niet te doen. Overprikkelend. Terwijl je al druk bent in je hoofd. Het zijn grote opgaves. Waar blijft het je kunnen vervelen? Het niets doen? Dat is ook zo belangrijk in je ontwikkeling. Kinderen hebben vaak drukke dagen. Te druk vind ik soms. En ik maak die overbelasting bespreekbaar bij ouders en leg uit dat kinderen ook rust nodig hebben. Lekker hangen en je vervelen. Het hoort erbij, het is gezond. Mijns inziens zou er meer tijd moeten zijn voor de kinderen, dus niet alleen langs de lijn bij het sporten, of in de auto onderweg ergens naar toe. Ook voor tieners is dit van belang. Je denkt al gauw die hebben geen oppas nodig, die redden zich wel. Maar die willen ook hun verhaal kwijt en het is fijn als de ouder daar dan tijd voor maakt.’

‘Zijn processen in het brein met voeding te beïnvloeden’

En dan over de gevolgen. Bijvoorbeeld een doorverwijzing naar de diëtist en/of een behandeling met medicatie. Hoe sta jij daar tegenover?

‘Ik kan me voorstellen dat het voor ouders een enorme stap is, je kind dat medicatie slikt vanwege zijn of haar ADHD. Echter, geen medicatie heeft ook bijwerkingen. Als je altijd buiten de boot valt, krijg je nooit zelfvertrouwen. Als je nooit wordt gevraagd op partijtjes, dat heeft ook consequenties. Ik zie in onze praktijk dat je kinderen enorm kunt helpen met medicatie. En als je eraan begint, zit je er niet voor je leven aan vast. Het kan tijdelijk zijn, je kunt over je ADHD heen groeien, je kunt er mee leren omgaan. Ja, ik ben er dus voorstander van. Ze kunnen zich er beter door concentreren, zijn minder impulsief en het aangaan van relaties, het sociale aspect, gaat makkelijker. En blijkt de dosering te hoog dan passen we die aan. Het is maatwerk – welke medicatie?, welke dosering? – dat wel ja.’

Zou dit een natuurlijkere weg zijn: eerst een ander voedingspatroon proberen, en als dat niet werkt, starten met medicatie?

‘Dat hebben de ouders die hier komen al váák geprobeerd. Visoliepillen, LTO3, producten elimineren en langzaam weer toevoegen. Soms lijkt het tijdelijk effect te hebben maar nooit blijvend … Ik stuur de kinderen dan ook alleen door naar de diëtiste daar waar het om het herstel van de groeicurve gaat: een goed gewicht dat past bij de lengte. En een lengte die genetisch past bij de leeftijd. Ik ben er als gezegd sceptisch over dat een betere voeding een oplossing is voor ADHD-klachten, maar het zou kunnen helpen. We weten dat ADHD te maken heeft met de transmissie tussen de zenuwcellen, dat de dopamine in het brein niet goed functioneert. En ik vraag me werkelijk af of je dat soort processen met voeding anders kunt beïnvloeden. Ook de invloed van het microbioom in de darmen lijkt een rol te spelen, maar ook daarover loopt in RadboudMC Nijmegen[1], net als aan de Universiteit van Wageningen[2] naar een dieet bij ADHD, nog onderzoek. De resultaten van beide wachten we hoopvol en met grote nieuwsgierigheid af. Pas dan kunnen we wetenschappelijk onderbouwd aangeven of voeding een ‘medicinale’ behandelmethode mag en kan zijn.’

(1) Zie BM-interview met Alejandro Arias Vasquez. Uitgave XX in 2020.

(2) Zie https://www.wur.nl/nl/nieuws/Welk-kind-met-ADHD-heeft-baat-bij-een-fewfoods-dieet.htm

Jullie schrijven als praktijk desgewenst medicatie voor. En sinds twee jaar is er de samenwerking met Diëtistenpraktijk Vie. Wat was jullie motivatie om bij ADHD ook aan een behandeling vanuit voeding aandacht te geven?

Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.