Reactie op Podcast Thuiszitters NVO

‘Wat wij gedaan hebben is een hokje ingericht, met waar we ze (thuiszitters, red) konden ontvangen (voor onderwijs, red).

Maar daar kwamen ze niet vanzelf naar toe. We moesten ze echt gaan ophalen. We hadden een auto die is negen van de tien keer heel gebleven, maar niet altijd. Dat heeft ertoe geleid dat we ze van hun bed hebben moeten lichten. Deze jongen had zich opgesloten in de wc. Krijg die deur maar eens open? (Lacht)

We hebben de scharnieren eruit gehaald om hem mee te nemen, in zijn pyjama, gillend en schreeuwend. Hij mocht zijn kleren terugverdienen. Hij moest van ver komen, zat in de klas in zijn pyjama.

Schreeuwend en krijsend omdat hij de regie niet uit handen wilde geven. Drie dagen lang schreeuwde hij in onze klas: IK KAN HET NIET.’

Het is een fragment uit het eerste deel van een zesdelige podcast-serie van de NVO, waarin orthopedagoog Marieke Beentjes – geïnterviewd door Bart van Kessel (projectdirecteur bij Gedragswerk) – vertelt over het terugbrengen van thuiszitters in de klas.

Doel van de serie is inzicht geven in de samenwerking tussen orthopedagogen en thuiszitters door deze Nederlandse Vereniging van Pedagogen en Onderwijskundigen.

Of zoals Van Kessel de aflevering introduceert: ‘Het gaat over die leerling waarbij het net niet lukt. Waarbij je denkt: het enige wat hier nog bij helpt is het rolletje behang want daar zou ik ‘m wel eens achter willen plakken.’

Dehumanisering

Oudervereniging Balans distantieerde zich gisteren al op LinkedIn via haar directeur Suzanne Boomsma van de inhoud van deze podcast.

Zij formuleert de kritiek als volgt: ‘Goed om deze podcast te maken en ook de rol van pedagogen/NVO in te brengen bij het thuiszitters. Alleen: de waaromvraag wordt niet gesteld: waarom zitten kinderen thuis? Waarom willen ze niet naar school? Het kind zegt in de podcast ‘Ik kan het niet’. Wat kan die niet?

Dat antwoord horen we niet. De stem van het kind… ontbreekt. De stem van de ouder… ontbreekt.

In plaats daarvan komt een (normatief) mens/kindbeeld tevoorschijn in deze podcast waar ik vraagtekens bij zet. En daarmee ook bij deze aanpak, die is gericht op dehumanisering en op machtsvertoon.

Ik denk dat er pedagogisch tactvollere manieren zijn om een (vaak angstig) kind naar school te krijgen dan in pyjama de auto in te sleuren en in de klas te laten schreeuwen. Hoe is daarna zijn positie in die klas voor de rest van het jaar?

Ik heb geleerd dat pedagogiek begint met een vertrouwensrelatie tussen volwassene en kind en uit te zoeken waarom een kind niet praat. Het kind geeft een signaal af: neem dat heel serieus. Elk gedrag heeft een reden.

Deze manier van dwang en drang en beter weten doordesemt de hele jeugdhulp. En ook dat je kinderen in een top drie gaat indelen. Dat is net zo erg als de diagnoses conform de DSM.

In alle gevallen verdwijnt het kind achter deze normerende bril. Dat is volgens mij niet wat in essentie het vak van pedagogiek behelst.’

Waarom verbindt NVO, notabene dé vereniging van pedagogen zich met de inhoud van deze podcast?

Niet begrepen willen worden

Beentjes vervolgt op vragen van Van Kessel dat drie thuiszitters waarmee ze te maken kreeg iets ‘gemeenschappelijks’ hadden. ‘Ze wilden niet begrepen worden. Ze waren boos op alles en iedereen. Ze lieten niemand toe. Ze hadden geen vertrouwen in volwassenen en andere mensen om hen heen.’

Van Kessel reageert: ‘Wat bedoel je met die prachtige zin: niet begrepen willen worden?’ Beentjes legt vervolgens uit dat het schoolplein onveilig voelde; dat een jongen geheel naar binnen keerde. En iets later blijkt ze professionals te hebben gebeld om uitleg te vragen over de diagnose autisme die ze af gaven. ‘Waarom je die gaf, leg mij dat eens uit.’

‘Hoe hebben we het ooit weten te doen?’ is een vraag aan het begin van de podcast.

Misschien moeten instanties als de Tweede Kamer, een tuchtcommissie en organisaties tegen Kindermishandeling daarop een antwoord gaan geven.

Podcast

Podcast-reeks “Thuiszitters; hoe kan het ook anders?” Aflevering 1: Die éne leerling.