Scroll Top
Dyslexie logo (Demo)

‘Verspil geen geld aan dure stelselwijziging dyslexiezorg’

Blog van onze woordvoerder Joli Luijckx

In het consumentenprogramma Kassa (zaterdagavond 21 januari) mocht Joli Luijckx van Balans samen met Tweede Kamerlid René Peters kort iets zeggen over de plannen om het budget voor de dyslexiezorg over te hevelen vanuit de Jeugdwet naar het onderwijs. Omdat je tijdens zo’n item niet de gelegenheid hebt om je standpunt uitgebreid toe te lichten en op elkaar te reageren, doet zij dat hier alsnog.

Joli Luijckx in de Kassa-uitzending van 21 januari

Verspil geen geld aan weer een dure stelselwijziging door de dyslexiezorg over te hevelen naar het onderwijs

De zak met geld van de gemeentes voor de dyslexiezorg oppakken, er vervolgens wat geld uitschudden omdat er moet worden bezuinigd, en dan die legere zak met geld geven aan de samenwerkingsverbanden. Met daarbij de opdracht: jullie moeten nu samen met al jullie scholen gaan zorgen voor de dyslexiezorg. Dat is heel kort door de bocht wat er zal gebeuren als de motie van René Peters (CDA) wordt uitgevoerd. Bij het consumentenprogramma Kassa mocht ik hierover samen met René Peters tijdens de uitzending op 21 februari 2023 kort wat zeggen. Omdat je tijdens zo’n item niet de gelegenheid hebt om je standpunt uitgebreid toe te lichten en op elkaar te reageren, doe ik dat hier alsnog. 

Overhevelen is geloven in sprookjes

Net als diverse andere organisaties – zoals Ouders & Onderwijs, Stichting Dyslexie Nederland en het Nederlands Kwaliteitsinstituut Dyslexie (NKD) –  vind ik die overheveling een zorgwekkend plan. Allereerst omdat het onderwijs nu al met grote uitvoeringsproblemen kampt. We zien grote regionale verschillen in de kwaliteit van het leesonderwijs. Uit de enquête van Kassa blijkt dat maar liefst 40% van de scholen geen goede ondersteuning geeft wanneer een kind op school extra ondersteuning nodig heeft bij het leren lezen. Dat herkennen we bij Balans uit de ervaringen die wij van ouders horen. Ondanks al jaren extra inspanningen en ook geld om het niveau van het leesonderwijs omhoog te krikken, blijven we deze regionale verschillen zien. Nu lijkt het mij een illusie dat een stelselwijziging, want zo noem je het als je de dyslexiezorg vanuit de zorg overhevelt naar het onderwijs, dit gaat oplossen. Want het onderwijs kampt al met grote uitvoeringsproblemen. Neem het ernstige lerarentekort, de grote klassen, regeldruk op het onderwijs. Er is een verbeteragenda passend onderwijs nodig om de problemen binnen passend onderwijs aan te pakken. Maar ondanks dat vele betrokken organisaties daar al een paar jaar hard aan werken, zien we daar helaas nog weinig resultaat van in de klas. De onderwijsvakbonden en lerarenorganisaties zijn om deze reden zelfs uit de overleggen rondom de verbeteragenda passend onderwijs gestapt. Omdat de situatie volgens hen niet meer houdbaar is. Het lijkt mij geloven in sprookjes om te denken dat een kleinere zak met geld aan het onderwijs geven met daarbij de opdracht: ‘onderwijs, gaan jullie die dyslexiezorg nu maar regelen’, de huidige problemen zal oplossen. Een stelselwijziging kost namelijk ook altijd nog extra geld.

Goed leesonderwijs is nu al een taak van de scholen

Als dit plan doorgaat, zal dit, vrees ik, ten koste gaan van kinderen die de gespecialiseerde dyslexiezorg echt hard nodig hebben. Dit zijn bijvoorbeeld kinderen die naast hun ernstige leesprobleem ook nog andere ondersteuningsbehoeften hebben, zoals een taalontwikkelingsstoornis of ernstig ADHD-gedrag. Dyslexiezorg is niet, zoals René Peters in de Kassa-uitzending zegt, ‘instructie, uitleg, voordoen, samendoen en veel oefenen-oefenen-oefenen’. Gespecialiseerde dyslexiezorg komt pas in beeld als er al veel uitgelegd, voorgedaan en geoefend is op school. Dit goede leesonderwijs, ook voor kinderen die lezen extra lastig vinden, is nu al een taak van alle scholen en dat heet basisondersteuning. Het geld voor de dyslexiezorg is daar dus niet voor bedoeld.  

Dyslexiezorg is juist nodig voor kinderen bij wie óndanks die uitleg en het vele oefenen nog steeds een ernstig en hardnekkig leesprobleem blijft bestaan. Dan komt er een specialist in beeld. Die gaat bestuderen op welke manier de school met het kind heeft geoefend, gaat in gesprek met de ouders om meer informatie over de ontwikkeling van het kind te krijgen en gaat zelf onderzoeken afnemen bij het kind. Vervolgens gaat die specialist ‘klinisch redeneren’, zoals ze dat noemen. En komt met een plan waarin staat welke aanpak dit kind wél kan helpen. Maatwerk dus. Daarna gaat de specialist tijdens de dyslexiebehandeling met dat plan aan de slag. Monitort of het werkt, past zo nodig het plan aan en koppelt deze informatie terug naar school en ouders. Omdat zij tijdens en na de dyslexiebehandeling ook met het kind moeten blijven oefenen.

Leren van waar het wel goed gaat

Wat werkt dan wel? Want ook ik maak me zorgen over de kwaliteit van het leesonderwijs en de grote regionale verschillen, maar daar hebben we geen stelselwijziging voor nodig. Laten we vooral  leren van de regio’s waar het leesonderwijs wel van voldoende kwaliteit is. Vaak zijn dat gemeenten waar een zogenaamde poortwachter vanuit de gemeente werkt binnen het samenwerkingsverband, zodat het onderwijs optimaal kan profiteren van de kennis uit de dyslexiezorg. Laten we de regio’s waar het nog niet goed gaat helpen om dat wat in andere regio’s wel werkt ook in hun regio mogelijk te maken. Dan kunnen alle kinderen met een leesprobleem geholpen worden op school – en de kinderen met Ernstige dyslexie, die meer nodig hebben dan goed leesonderwijs, krijgen de zorg die voor hen zo nodig is.

Geen geld verspillen aan een dure stelselwijziging

Neurowetenschapper Milene Bonte legde bij Kassa uit wat dyslexie is. Daarbij benadrukte zij hoe groot de impact van het hebben van een leesprobleem of dyslexie is. Onzekerheid, faalangst of zelfs volledig blokkeren, zoals de vader van Dirk en Renske het in het programma omschrijft. Een leesprobleem of dyslexie kan een kind, als je hier onvoldoende aandacht voor hebt, breken. Laten we daarom – tussen de instructie, het oefenen-oefenen-voordoen-nadoen en het door een dyslexiebehandelaar na klinisch redeneren komen tot een passende behandeling – alsjeblieft het belang van deze kinderen nooit uit het oog verliezen. Kinderen die ik het zo gun om naast de beste lezer te worden die er in hen zit ook uit te groeien tot een evenwichtig mens. Laten we daar in investeren door in te zetten op goede samenwerking tussen onderwijs en zorg. En geen geld verspillen aan weer een dure stelselwijziging door het overhevelen van de dyslexiezorg naar het onderwijs dat al zo overbelast is. Dat lijkt mij nou een sprookje dat wél waarheid kan worden.

Joli Luijckx

Directie Oudervereniging Balans

  • Kijk hier de Kassa-uitzending terug en lees het nieuwsbericht van Kassa
  • Lees hier de input van Balans bij het debat ‘Zorg ernstige dyslexie naar het onderwijs’
  • Lees hier het bericht over het onderzoek in opdracht van OCW m.b.t. een overheveling van de taken en budget Dyslexiezorg naar het onderwijs

 

Artikel in magazine 'Ondersteuning in het Onderwijs'

Samen met Jack Biskop, directeur-bestuurder Samenwerkingsverband Roosendaal Moerdijk en voorzitter van de Stuurgroep DyslexieCentraal, schreef woordvoerder en directielid Joli Luijckx dit artikel voor het magazine Ondersteuning in het onderwijs (OOMagazine): Waar hoort dyslexiezorg thuis?

Privacy Preferences
When you visit our website, it may store information through your browser from specific services, usually in form of cookies. Here you can change your privacy preferences. Please note that blocking some types of cookies may impact your experience on our website and the services we offer.