Blog 2: Spreekbeurten
Marije Pietersma (1979) woont met haar dochters, partner en drie katten óp Scheveningen. Ze schrijft o.a. over autisme (boek: Vleugels met een Pleister), houdt zich bezig met neurodiversiteit op de werkvloer (The Brain Hub) en is daarnaast geregeld op het strand of in de zee te vinden.
Ze schrijft over haar eigen ervaringen met ASS, ADHD en Dyslexie, van de uitdagingen tot de soms hilarische momenten dat het met zich meebrengt in het gezinsleven.
Op de koelkast hangt al ongeveer een jaar of 5 een A4’tje. Inmiddels is het een beetje verkreukeld omdat mensen ertegenaan lopen en is het inmiddels licht vergeeld door de zon. In de afgelopen jaren viel mijn oog wel eens op het A4’tje en dacht ik terug aan de middag dat Merlijne (dyslexie) terug uit school was gekomen, rode appelwangetjes had van blijdschap en voor mij in de keuken stond te springen. Met het bewuste papiertje in de hand. ‘Een ZG mama! Een ZG!’
Het vervulde mij met trots. Een Zeer Goed! Nu hadden we geoefend op het onderwerp “de olifant” totdat we allebei ongeveer huilend aan tafel zaten en ik in de komende jaren geen olifant meer wilde zien, dus die ZG mocht prijken op de koelkast. Het stond jarenlang symbool voor “hard werken loont.”
Bovenaan het A4’tje prijken de woorden “Beoordelingsformulier spreekbeurt groep 5”. Met daaronder een soort van bolletjes beoordelings-extravaganza met zeven onderwerpen waar de klasgenoten de spreekbeurtgever over mochten beoordelen.
Praat ze hard genoeg? Of te zacht? Heeft ze alles netjes uit haar hoofd geleerd? Praat ze in haar eigen woorden of in “boekzinnen”, en heeft ze wel genoeg verteld? Alle 28 kinderen mochten beoordelen en uiteindelijk had de juf de eindconclusie overhandigd. Voor haar een ZG. Het jongetje uit de klas die bekend stond als “verlegen”, had te zacht gepraat en geen goede vragen gesteld aan de klas.
‘Tim had een M. Een M van Matig. En ik een ZG!’ Ik durf te bezweren dat ze niet eens wist wat matig betekende in die tijd. Maar Tim had goed aangevoeld het niet naar behoren te hebben gedaan. Wanneer je een Matig krijgt is het dus huilen geblazen had mijn achtjarige toentertijd fijntjes opgemerkt.
Nu ik zelf iets dieper in de materie zit op het onderwerp “neurodivergente breinen”, viel mijn oog er laatst nog een keer op.
Stel dat je autisme hebt, en in groep 5 letterlijk alles af weet van de diverse grondsoorten in Zweden (dat was ik ooit), en je durft niet voor de klas te praten. Dan krijg je een onvoldoende. Terwijl, als je je op je gemak had gevoeld, de aardrijkskunde leraar vast onder de tafel had gekletst.
Of als je dyslexie hebt, al heel veel moeite hebt met het vinden van de juiste informatie en de spreekbeurt niet heel goed uit je hoofd kunt leren, betekent dit dan dat je niet genoeg gedaan hebt? Ben je dan minder geïnteresseerd in het onderwerp dat je hebt gekozen?
Of als je zó enthousiast bent dat je struikelt over de woorden, binnen 2 minuten klaar bent en de helft in de gauwigheid bent vergeten? Heb je dan niet hard gewerkt?
Een spreekbeurt is wat mij betreft een momentopname en een meetmoment om te kijken of de Merlijntjes en Timmetjes van deze wereld door het hoepeltje van de maatschappij kunnen springen.
‘Spreekbeurten horen erbij, Marije’
Maar nu hoor ik je denken; ‘Spreekbeurten horen erbij, Marije. Ze moeten leren praten voor de klas!’ Maar, moet dat echt? Is het écht nodig om kinderen, maar ook ouders 6 weken voor D-day slapeloze nachten te geven bij het vooruitzicht aan een spreekbeurt? Bij mij heeft het vroeger voor zoveel gedoe gezorgd dat ik nooit meer heb durven praten voor groepen, tot voor kort. Omdat ik tijdens mijn grote-mensen-praatje er een keer geen beoordelingsformulier bij kreeg, en het om een onderwerp ging dat mij heel erg nauw aan het hart lag. Dat hadden ze mij op voorhand moeten beloven. Geen beoordelingsformulier.
Ik ga het bewuste A4’tje opruimen in de doos met memorabilia van Merlijne. Tussen de andere rapporten en meetmomenten. Het mag van de koelkast. We weten wel dat je je best moet doen. En dat is goed genoeg wat mij betreft.