Resultaten onderzoek privacy kinderen en ouders in onderwijs en jeugdhulp

Argeloos bij een gesprek op school aankomen en dan ‘overvallen’ worden door 8 mensen aan tafel. Scholen of gemeenten die vragen om een kopie van een volledig psychologisch rapport. Door deze signalen deed Balans onderzoek naar de bescherming van (bijzondere) persoonsgegevens van kinderen/jongeren en ouders in het onderwijs en bij het aanvragen van jeugdhulp bij de gemeente.

Privacy, een zaak van ouders!? 

Ís het beschermen van de privacy van kinderen en van ouders zelf, iets waar ouders op moeten letten? Zouden zij er niet op moeten (kunnen) vertrouwen dat degene die de persoonsgegevens van hun kind verwerkt, dit volgens de regels doet? Ons rapport ‘Privacy, een zaak van ouders!?’ geeft hier antwoord op.

Schokkende resultaten enquêtes

In de enquêtes stelden wij vragen over 6 aandachtsgebieden rondom privacy. Namelijk: toestemming, bijzondere persoonsgegevens, noodzaak, delen persoonsgegevens, privacy tijdens gesprekken en het recht op inzage. Uit de resultaten blijkt dat de privacy van kinderen/jongeren en hun ouders regelmatig wordt geschonden. Zie deze voorbeelden:

In ongeveer de helft van de gevallen had het (niet) delen van een psychologisch rapport, gevolgen voor het wel of niet verlenen van hulp of ondersteuning door de school of de gemeente. Let wel, in zo’n rapport staan ‘bijzondere persoonsgegevens’ die éxtra beschermd (moeten) worden!

Binnen het onderwijs en/of bij het aanvragen van jeugdzorg, blijkt het volgens onze enquêtes heel gangbaar om tijdens gesprekken (bijzondere) persoonsgegevens van kinderen en jongeren te bespreken. Ook zijn er regelmatig andere personen of organisaties bij deze gesprekken, zonder bericht aan en/of toestemming van ouders (en/of jongere vanaf 16 jaar). Vaak is niet duidelijk of de aanwezigheid van deze externe deelnemer überhaupt nodig is. Ongeveer een kwart van deze externe gespreksdeelnemers had inzage in het dossier zónder toestemming van de ouders, en/of de jongere (vanaf 16 jaar).

Alle resultaten uit ons onderzoek en onze conclusies, vind je in het Rapport
‘’Privacy een zaak van ouders!?’’

Moeten we nou echt zo zeuren over die privacy?

We horen het regelmatig; ‘Doe niet zo moeilijk!’ Maar als het niet zo belangrijk was, waarom staat het recht op privacy dan in zoveel verdragen en wetten? De gevolgen kunnen groot zijn, wanneer niet zorgvuldig wordt omgegaan met (bijzondere) persoonsgegevens. Bijvoorbeeld voor je opleidingsmogelijkheden, en kansen op woonruimte. Dus ja, dat moeten we.

Wat moet er volgens ons verbeteren?

In ons rapport doen we deze aanbevelingen ter verbetering:

Verbeter en vergroot de bewustwording van het recht op privacy
Maak privacyprotocollen (en volg deze!)
Zorg voor een cultuuromslag rond het bewaken van de privacy
Verbeter de kennis van professionals over privacy
Bespreek het onderwerp privacy regelmatig op de werkvloer
Verbeter de gesprekstechnieken van professionals
Breng privacy onder de aandacht van cliënten- en medezeggenschapsraden
Verbeter de rol, positie en vindbaarheid van de functionaris gegevensbescherming
Verbeter het toezicht op de naleving van de privacywetgeving
Stel een aparte Autoriteit Persoonsgegevens in voor kinderen/jongeren.

Wat zijn de vervolgstappen van Balans

Balans brengt dit rapport onder de aandacht van de media en politiek. En benadert de verschillende verantwoordelijke partijen, zoals het ministerie van OC & W, het ministerie van VWS en de autoriteit persoonsgegevens over de aanbevelingen. Daarnaast blijven wij de status van de naleving van de privacywetgeving volgen. Daarom maakte Balans ook nieuwe enquêtes, die ook na het uitbrengen van dit rapport nog door ouders kunnen worden ingevuld. De enquêtes vind je hier:

Enquête privacy bij het aanvragen van jeugdhulp/-zorg bij de gemeente.

Enquête over privacy in het onderwijs

Meer informatie en/of vragen over privacy?

Wil je meer weten over de bescherming van de privacy van jouw kind? Lees dan de informatieve artikelen hierover op onze website, in ons dossier privacy. Heb je specifieke vragen? Neem dan contact op met onze advieslijn. Bereikbaar van maandag tot en met donderdag tussen 10.00 en 13.00 uur op 030-2255050. Buiten deze tijden kan je de voicemail inspreken, of ons contactformulier invullen. Dan nemen we zo spoedig mogelijk contact met je op.