Home / Kennisbank / Kennisbank: Onderwijs / Kennisbank: Ondersteuning op school / Aanpassingen toetsen en examens voor leerlingen met beperkingen

Aanpassingen toetsen en examens voor leerlingen met beperkingen

Als een leerling een fysieke of psychische beperking heeft, heeft hij of zij recht op een aangepaste manier van centraal examen doen.

Let op: De aanpassingen moeten in het voorafgaand onderwijs en in het schoolexamen (waar relevant) ook zijn gebruikt! Dat betekent dat het belangrijk is om al direct bij de start van de middelbare school te onderzoeken welke aanpassingen bij toetsen/examens belangrijk zijn voor een leerling en dat al direct toe te passen.

Vrije vertaling van de hieronder genoemde bronnen voor zover van toepassing op kinderen met autisme:

In principe mogen alle examenkandidaten de computer als schrijfgerei gebruiken, maar de schooldirecteur beslist.

Voor andere aanpassingen geldt meestal: er is een verklaring nodig van een deskundige psycholoog of orthopedagoog die aangeeft welke aanpassingen nodig zijn.
“Standaard aanpassingen” die op basis van een deskundigenverklaring kunnen worden toegestaan zijn een rustiger omgeving met minder afleiding, en tot maximaal 30 minuten langer tijd bij de centrale examens.
Als de leerling naast autisme ook bijvoorbeeld dyslexie, kleurenblindheid of dyscalculie heeft, zijn meer aanpassingen mogelijk.
Ook andere aanpassingen zijn mogelijk, maar dan moet dit blijken uit de deskundigenverklaring, het moet in de voorgaande jaren op school ook toegepast zijn en het moet overlegd worden met het CvE via een speciaal email adres.
De directeur moet na het besluit om het examen aan te passen voor een leerling, dit zo snel mogelijk melden bij de Onderwijsinspectie.
Mocht je hier gebruik van willen maken, zoek dan de nieuwste versies van de hieronder genoemde wettekst, brochure, examenblad, CvE teksten en lees ze goed door!

Citaat uit de regels voor het centraal eindexamen van het voortgezet onderwijs:

Voor overige beperkingen [niet zijnde dyslexie, visuele beperking, auditieve beperking, dyscalculie] geldt: er worden geen specifieke aangepaste examens geleverd. De school kan afnamecondities aanpassen voor zover die geen verband hebben met de exameneisen (zorgen voor extra rust, extra voorlichting over wat mag worden verwacht, enzovoorts). Ook kan o.g.v. artikel 55 in veel gevallen een half uur tijdverlenging worden toegestaan. Dat geldt bijvoorbeeld ook bij diabetes. Aanpassing van de centrale examens (bijvoorbeeld mondeling), of extra informatiemateriaal is niet toegestaan. Als door een combinatie van beperkingen of de zwaarte van de beperking het aanbod niet adequaat is, zie I.3.1 (volgende bullet).
De (directeur van de) school weegt af of aanpassingen in de wijze van examinering, of zelfs een aangepast centraal examen noodzakelijk is. De school gaat na of de standaardregels en het aanbod van het CvE het mogelijk maken doeltreffende aanpassingen te verrichten die de belemmeringen door een beperking wegnemen. De school is daartoe verplicht vanwege de Wet gelijke behandeling op grond van handicap of chronische ziekte. Het woordje ‘kan’ in onder andere artikel 55 van het Eindexamenbesluit betekent geen vrijblijvendheid. Als een school onvoldoende onderzoekt welke aanpassingen nodig en mogelijk zijn, kan de kandidaat zich wenden tot het College voor de Rechten van de Mens (voorheen tot de Commissie Gelijke Behandeling).

Belangrijke bron van informatie is de Brochure Kandidaten met een beperking (elk jaar een nieuwe, zoek de nieuwste via het CvE – College voor Examens).

Do’s en Don’ts uit deze brochure:

Wat moet de school doen?

nagaan of de leerling door zijn beperking in onderwijs, toetsing, schoolexamen of centraal examen belemmeringen ondervindt;
nagaan of doeltreffende aanpassingen mogelijk zijn die maken dat de leerling beter in staat wordt gesteld te laten zien of hij aan de doelstellingen en examen eisen voldoet;
bij het centraal examen: nagaan of de noodzakelijk geachte doeltreffende aanpassing of een adequaat alternatief geboden wordt binnen regels en aanbod van OCW en het CvE;
bij het centraal examen: indien binnen de regels geen doeltreffende aanpassing mogelijk lijkt, contact opnemen met het CvE via [email protected];
bij school en centraal examen: aanpassing melden aan de inspectie.

Wat mag de school niet doen?

Bij het centraal examen: zonder overleg met het CvE verdergaande aanpassingen dan standaard geleverd doorvoeren in opgaven, correctieregels of afname condities. Hieronder valt: het toestaan van extra informatiemateriaal, het schrappen van opgaven, het niet aanrekenen van fouten die volgens het correctievoorschrift aangerekend dienen te worden, (mondeling) toelichting geven et cetera;
Een doeltreffend geachte aanpassing zonder meer weigeren (zonder navraag bij het CvE) omdat deze in het standaard aanbod en de standaard regels niet voorhanden is.

Tip van AutiPassend Onderwijs voor ouders:

Vraag bevestiging van de aanpassingen voor toetsen/examen per vak / docent / mentor / leerjaar. 1 x aanvragen is niet altijd voldoende, bevestiging vragen kan teleurstelling voorkomen.

Aanpassingen toetsen en examens voor leerlingen met beperkingen

Wat moet de school doen?

Wat mag de school niet doen?

Tip van AutiPassend Onderwijs voor ouders:

Zoek op deze website:

Categorie

Diagnose/Aanleg

Leeftijd

Regio

Documenttype

Contact

Nuttige links

Balans advieslijn

Bel ons

Aanpassingen toetsen en examens voor leerlingen met beperkingen

Wat moet de school doen?

Wat mag de school niet doen?

Tip van AutiPassend Onderwijs voor ouders:

Zoek op deze website:

Categorie

Diagnose/Aanleg

Leeftijd

Regio

Documenttype

Tags

Contact

Nuttige links

Balans advieslijn

Bel ons