1. Kun jij een introductie geven wie je bent?

Jelte van der Kooi. Ik ben opgeleid tot leerkracht basisonderwijs, stond meer dan 20 jaar voor de klas was intern begeleider en directeur. De laatste 15 jaar trainer en adviseur in het onderwijs.

2. Je hebt een eigen bedrijf. ZIEZ-Onderwijs. Wat is de missie van ZIEZ-Onderwijs?

Het onderwijsklimaat zó versterken dat elke leerling wordt bereikt.

3. Je werkt met het PCM Model. Welke oplossingen bieden jullie aan voor passend onderwijs op basis van het PCM Model?

PCM is een gedrags,- en observatiemodel dat ik inzet om elke leerkracht en ouder (én kind) aan de hand van zelfinzicht handvatten te geven om de eigen batterij op te laden én interventies waardoor je de ander uitnodig zijn/haar batterij te laden.

Iedereen is uniek. In je gezin en je werk is dat je uitgangspunt. Iedereen doet zijn best om een goede relatie met elk van zijn kinderen, de leerlingen, collega’s en ouders te hebben en te onderhouden. Tegelijkertijd schuurt dat met de dagelijkse praktijk. Hoe goed iedereen zijn best ook doet, het lukt niet altijd om elke collega, leerling en ouder en elk van je kinderen te bereiken en elke dag zo te laten verlopen dat omgaan met elkaar voor iedereen uitdagend, leuk en spannend is waarbij je tegemoetkomt aan de behoeften van elk van die unieke kinderen. Uit ervaring weet je daarnaast dat de manier waarop je iets zegt van invloed is op hoe een ander reageert. PCM biedt tools om daar grip op te krijgen.

PCM gaat uit van een aantal clusters van patronen in gedrag. In totaal zijn dat er zes. Ze dragen de namen Harmoniser, Gestructureerd denker, Doorzetter, Rebel, Dromer, Promotor. Iedereen heeft kenmerken van al deze clusters. Echter één cluster is dominant. Dit is het Basistype. PCM is een hulpmiddel om een antwoord te vinden op de vraag HOE je als ouder of leerkracht iedere collega, ouder en leerling en elk van je kinderen kunt bereiken. Leer de ‘taal’ spreken van elk type, leer de gedragsclusters herkennen en leer hoe je elk type kunt motiveren, hoe je stressgedrag kunt voorkomen of, als het toch voorkomt, hoe je een gerichte interventie kunt doen.

Ik mocht de afgelopen jaren in meer dan 300 lokalen observeren (regulier basisonderwijs; voortgezet speciaal onderwijs; cluster 3 en 4 onderwijs) en mocht na afloop in gesprek met leerkrachten om interventies te bespreken. Ook gaf ik een training voor ouders van kinderen in het ZML-onderwijs. Het bieden en delen van waardevolle en praktische inzichten die al door veel leerkrachten en ouders met succes worden toegepast is uitgangspunt. Door het begrijpen van je eigen persoonlijkheidsstructuur ontdek jij hoe je jezelf kunt motiveren, dat je communicatie op maat biedt en hierdoor anderen nog beter ziet.

In de trainingen die ik verzorg leer je hoe je echt contact maakt én jezelf blijft en in je werk het leuke met het effectieve combineert. Het Process Communication Model® is waardevol om conflictsituaties te begrijpen, te leren hoe je ze voorkomt en hoe je zorgt voor harmonie met collega’s, met ouders en met leerlingen in de klas en kinderen thuis.

4. Hoe zetten jullie de expertise in voor de kinderen die dreigen uit te vallen in het onderwijs?

Onze missie is om leerlingen te bereiken en de overstap naar het speciaal onderwijs te minimaliseren. Leerkrachten krijgen gereedschap in handen om samen met ouders te kijken of het écht nodig is leerlingen door te verwijzen. We kijken samen of het stresspatroon dat de leerling laat zien en het stresspatroon van ouders en/of leerkrachten elkaar wellicht versterkt en hoe we die vicieuze cirkel kunnen doorbreken. Vervolgens kijkt de school samen met een orthopedagoog welk perspectief er is. We kijken naar wat er mogelijk is. Altijd.

5. Wat is jouw ervaring met kinderen met een ondersteuningsbehoefte?

Ik mocht leerlingen observeren waarbij het IQ niet is vast te stellen; leerlingen met spraak- en taalmoeilijkheden; leerlingen met een stoornis in het autistiforme spectrum; leerlingen met het syndroom van Down; leerlingen die in het VSO (cluster 4) proberen een plek te veroveren; jongeren die in de psychiatrie behandeld worden en in die tijd ook naar een schoolse opvang ‘moeten’. Ik mocht observeren in lokalen waarbij de leerkracht dreigde vast te lopen met het bereiken van leerlingen. Dat alles mocht ik doen vanuit hulpvragen van ouders en leerkrachten. Daarnaast mocht ik meer dan 2.000 leerkrachten trainen in PCM.

6. Wat is jouw motivatie om te werken in het onderwijs?

Ik heb als leerkracht ervaren dat het bereiken van elke leerling soms lastig is; uitdagend; spannend en tegelijkertijd dat het fantastisch is om leerlingen te mogen begeleiden in het groeien. Ik heb als leerkracht veel gezien, beleefd en ondergaan. Dat ik nu als trainer, observator en begeleider een bijdrage mag leveren aan de ontwikkeling van elke leerling is een voorrecht. Ik mag elke twee maanden een column schrijven voor PO-magazine waarin ik beelden, herinneringen, anekdotes verwerk uit de tijd dat ik voor de klas stond. In al die columns staat de leerling centraal.

7. Hoe belangrijk is communicatie in het onderwijs?

Communicatie (verbaal en non-verbaal) vindt plaats door te kijken naar lichaamshouding, gebaren en mimiek. Daarnaast te luisteren naar de toon waarop iemand iets zegt en de inhoud van de woorden. Ook wanneer een leerling niet spreekt is er communicatie. Daarop focussen maakt dat we nog beter in staat zijn te zien wat de leerling nodig heeft.

8. Waar word jij blij van of krijg je energie van?

Dat gezicht van dat kind dat contact zoekt, soms openlijk, met een ginnegap, soms met een omweg, soms met een knikje, en ook doordat het geen contact zoekt en mijn nabijheid accepteert. Dat gesprek met een ouder, met een leerkracht nadat het gesprek dat we hadden voor een opening zorgt.

9. Als afsluiter: wat is jouw tip aan ons, de ouders en/of leerkrachten van een kind met een ondersteuningsbehoefte?

Het is Ok om jezelf de permissie te geven dat het niet elke dag gaat zoals je graag zou willen.

Meer lezen: www.ziez.nl