Extra informatie bij artikel ‘ODD; Een negatieve spiraal waarin iedereen gevangen zit’

ODD staat in het Nederlands voor oppositioneel opstandig gedrag. Wat zoveel wil zeggen dat een kind met ODD vaak ongehoorzaam, opstandig en vijandig gedrag vertoont. Het is normaal voor kinderen om af en toe boos en opstandig te zijn. Maar wanneer noem je het dan ODD? En welke rol speelt de omgeving om dit gedrag te versterken of juist om te keren? We vroegen het gedragswetenschapper Anouk van Dijk. Hieronder legt zij uit hoe probleemgedrag bij ODD het beste aangepakt kan worden. 

Wat is een goed werkende behandeling bij ODD?  

‘Goed werkende behandeling bij ODD richt zich in eerste instantie op de ouders, die immers veel tijd doorbrengen met hun kind. Volgens de richtlijn ernstige gedragsproblemen kun je bij kinderen tot twaalf jaar het beste kiezen voor een behandeling waarin ouders opvoedvaardigheden leren om het gedrag van hun kind positief te beïnvloeden. Als dat niet genoeg blijkt, is het vanaf acht jaar mogelijk om ook cognitieve gedragstherapie aan het kind te bieden, gericht op emotieregulatie en het sturen van hun gedrag. Bij kinderen vanaf twaalf jaar kun je het beste kiezen voor gezinstherapie of multisysteemtherapie in combinatie met cognitieve gedragstherapie aan het kind. Bij gedragsproblemen op school kan gedacht worden aan effectieve interventies tegen pesten, die zich richten op het klassenklimaat, en aan een gedragstherapeutische training voor de leerkracht.’ 

Is de aanpak van het probleemgedrag niet een vorm van symptoombestrijding in plaats van dat de werkelijke oorzaak wordt aangepakt? 

‘Deze behandelingen zijn geen symptoombestrijding. Het is belangrijk om te beseffen dat er niet één werkelijke oorzaak is voor ODD. Het is geen hersenaandoening maar een gedragsprobleem. En dat gedrag ontstaat in interactie met ouders, leeftijdgenoten en school. Een behandeling die duidelijk maakt hoe de negatieve spiraal bij dit kind is ontstaan en handvatten biedt aan alle betrokkenen om die spiraal te doorbreken, is een aanpak die langdurige verandering teweegbrengt.’ 

Handige bronnen: 

Nederlands Jeugdinstituut, NJi; informatie over gedragsproblemen 

Kenniscentrum Kinder- en Jeugdpsychiatrie, KJP; informatie over ODD en CD 

Richtlijnen jeugdhulp en jeugdbescherming; richtlijn bij ernstige gedragsproblemen 

Nederlands Jeugdinstituut, NJi; wat werkt tegen pesten? 

YourSkills; hier vind je meer informatie over de YourSkills behandeling 

Kennisnet VGCT (Vereniging voor Gedrags- en Cognitieve Therapieën); factsheet bij oppositioneel opstandige stoornis