‘Opruimen vraagt een duidelijke en eenvoudige aanpak’
Gwendoline van Balberghe is via haar onderneming NetjesOpOrde professioneel opruimbegeleider. Vanuit persoonlijke ervaringen ontwikkelde ze technieken om mensen met autisme en hun omgeving te helpen. Zij leerde zich te verplaatsen in hun leefwereld, kan zich inleven in hun behoeften en herkent de struikelblokken. Als ervaringsdeskundige merkte ze al gauw dat er een grote hulpvraag was om te helpen met opruimen bij begeleiders van mensen met autisme, zoals familie, vrienden, leerkrachten, thuishulpdiensten en mensen van begeleid wonen. Meer info op netjesoporde.be
Meer dan anderen hebben mensen met autisme behoefte aan orde, overzicht en structuur. Het geeft hen rust in hun hoofd en hun leven. Twee jaar geleden verscheen het boek Netjes op orde, opruimen en autisme. In dit handige leerwerkboek begeleidt Gwendoline Van Balberghe de lezer stap voor stap naar de juiste aanpak, met de nodige tips en tricks, getuigenissen en oefeningen.
Iedereen ervaart zijn spullen anders
Opruimen voor iemand anders is niet eenvoudig, maar opruimen met iemand met autisme of een andere manier van denken is helemaal niet vanzelfsprekend. Iedereen ervaart zijn spullen immers anders. Voor ouders, maar ook voor begeleiders is dat vaak een heel proces van realisatie. Vraag aan tien verschillende personen om eenzelfde kamer op te ruimen, dan krijg je gegarandeerd tien verschillende resultaten. Spullen die voor de een gezelligheid betekenen, zijn voor anderen vooral prikkels en stress. Het is dus heel belangrijk om voor je van start gaat met opruimen eerst te achterhalen hoe iemand zijn spullen ervaart. Daarna kun je pas bepalen welke opruimstrategie je het best gebruikt, rekening houdend met de eigenaar(s) van de spullen. Vaak worden hulpverleners daar totaal niet voor opgeleid en botsen dan tegen een muur.
Jong geleerd is oud gedaan
Net zoals bij volwassenen vraagt opruimen met kinderen en jongeren, al dan niet met autisme, ad(h)d of welke afkorting dan ook, een duidelijke en eenvoudige aanpak. Jong geleerd is oud gedaan. Ook kleine kinderen kun je al opruimtaakjes geven. Maak er iets leuks van, zodat ze dit niet als een verplicht karweitje zien. Na een tijd worden zulke taakjes een gewoonte. Zorg dat je steeds korte en concrete opdrachten geeft. ‘Ruim op’ is niet veelzeggend. De een zal dan efficiënt zijn spullen wegbergen, terwijl de ander zijn spullen enkel verplaatst. Benoem daarom concreet wat je verwacht en geef één opdracht per keer. Pas als deze afgewerkt is, kun je een nieuwe opdracht geven.
Onrust en keuzestress
Ook bij het wegbergen van speelgoed is het belangrijk dat je op voorhand bekijkt welke opbergmiddelen je hebt én hoe je kind omgaat met prikkels. Te veel speelgoed veroorzaakt vaak onrust en keuzestress. Maak daarom een selectie van het speelgoed en berg het andere speelgoed tijdelijk elders op. Op een vast tijdstip, bijvoorbeeld bij de verandering van de seizoenen, wissel je het speelgoed. Voor je kind is het zo altijd leuk om plotseling nieuwe dingen te ontdekken. Ook het overzicht blijft goed bewaard, waardoor opruimen veel eenvoudiger wordt. Wist je trouwens dat opruimen minder tijd kost dan zoeken?
Doorzichtig bakken
Maak gebruik van opbergbakken om je speelgoed te sorteren. Gebruik doorzichtige bakken, zodat je kind precies weet wat je waar hebt bewaard. Geeft zo’n doorzichtige bak toch te veel prikkels, gebruik dan een gesloten bak en maak gebruik van pictogrammen of een tekening om aan te duiden wat de inhoud van de bak is. Sorteer alle speelgoed per soort en gebruik per soort een bak. Goede opruimgewoonten zorgen voor gemoedsrust en op deze manier weet iedereen precies wat waar ligt. Berg daarom steeds na het spelen het speelgoed op in de daarvoor bestemde bak, voordat er ander speelgoed tevoorschijn wordt gehaald. Zet het speelgoed liefst ook binnen handbereik van je kind, zodat je niet altijd zelf alles moet halen en weer terugzetten.
Creatieve oplossingen
Omdat ik als opruimcoach niet overal zelf kan helpen, besloot ik mijn kennis neer te schrijven in een praktisch werkboek. In het eerste hoofdstuk omschrijf ik als opruimbegeleider en moeder van een dochter
met autisme mijn ervaring. Geen wetenschappelijke uitleg, wel waar men tegenaan kan botsen bij het helpen opruimen, wat de gevolgen zijn en hoe ik daar zelf creatief een oplossing voor zocht. Daarna neem ik de lezer mee in mijn opruimwereld vol tips, weetjes, getuigenissen en eigen ervaringen met als afsluiter een plan van aanpak waar je zelf mee aan de slag kunt.
Ook mensen met ad(h)d, hoogsensitiviteit, mentale of fysieke beperkingen of gewoon iedereen die even het overzicht kwijt is, kunnen met dit boek alles weer netjes op orde krijgen én vooral zo houden. En daar gaat het om, want wie wil nu geen rust in zijn leven én extra tijd voor de dingen die er echt toe doen?!
Een praktisch en doelgericht boek, overal toepasbaar en vooral overzichtelijk. Voor iedereen die graag alles op orde heeft, maar de stap naar opruimhulp aan huis nog te groot vindt. Of voor professionals die mensen met autisme willen ondersteunen bij het opruimen. ISBN: 9789464369298. Prijs: € 16,22 (via ertsberg.be)
Lees hier meer over Gwendoline, haar boek en haar onderneming NetjesOpOrde. Je kunt er ook het webinar terugkijken dat Gwendoline op 5 februari dit jaar gaf voor Balansleden. En lees ons Balansdossier autisme.
Dit artikel verscheen eerder in Balans Magazine 1-2024. Wil je ook ons magazine ontvangen? Word dan nu lid. Bekijk hier de voordelen.