Emoties en reacties
Je brein is een fantastisch orgaan. Het heeft allerlei functies om jou te helpen met de dingen die je moet doen. Dat noem je de executieve functies. Executieve wattes? horen wij je denken. Die moeilijke woorden mag je meteen vergeten. Het is een verzamelnaam voor vaardigheden die jou helpen bij alles wat je moet doen. Dit artikel gaat over de vaardigheden: emotieregulatie en reactie-inhibitie.
Het zijn moeilijke woorden, maar wij zullen proberen het zo eenvoudig mogelijk uit te leggen.
Laten we beginnen met emotieregulatie. Emotieregulatie betekent dat je leert omgaan met je emoties. Soms voel je je blij, soms boos en soms verdrietig. Dat is heel normaal! Maar soms kunnen die emoties je zo in de weg zitten dat je er veel last van hebt. Bijvoorbeeld wanneer je het heel moeilijk vindt om te verliezen bij een spelletje als ‘Mens erger je niet’ of tijdens een potje voetballen. Dan komt emotieregulatie van pas.
Tips
Er zijn verschillende manieren om met emoties om te gaan:
- Met anderen praten over hoe je je voelt, dat kan enorm opluchten.
- Door ontspanningsoefeningen te doen, zoals ademhalingsoefeningen.
- Je kunt ook afleiding zoeken door iets leuks te doen, bijvoorbeeld even wandelen of tekenen.
- Het belangrijkste is dat je leert herkennen wat je voelt en leert hoe je hiermee om kunt gaan.
Kun jij goed tegen je verlies als je een spelletje speelt?
p een dag waren Jeroen (8 jaar) en zijn vriend Tom een kaartspelletje aan het spelen. Het spel begon goed en Jeroen leek te gaan winnen. Uiteindelijk was het toch Tom die het spel won. Jeroen was hier niet blij mee. Hij gooide de kaarten op tafel en begon te schreeuwen: ‘Dit is niet eerlijk! Ik wil het opnieuw spelen!’
Tom schrok ervan en probeerde Jeroen te kalmeren, maar het lukte hem niet. Jeroen bleef boos en begon op de tafel te slaan. Een paar minuten later begon Jeroen te huilen en zei sorry tegen Tom. Tom accepteerde dat en ze besloten iets anders te doen, maar de sfeer was niet meer zo leuk als voor het spelletje.
Later op de dag sprak Jeroen met zijn moeder over wat er gebeurd was. Ze legde hem uit dat het voor Tom niet leuk is om boos te worden als je verliest en dat het belangrijk is om je emoties onder controle te houden. Ze gaf hem ook wat tips over hoe hij rustig kan blijven, zoals diep ademhalen en positief denken.
Vanaf dat moment oefende Jeroen het omgaan met verliezen van een spelletje. Dat ging steeds beter. Wanneer hij verloor, lachte hij het gewoon weg en zei hij: ‘Gefeliciteerd, ik zal de volgende keer beter mijn best doen!’
Flap jij er weleens wat uit zonder na te denken?
Dan is er nog reactie-inhibitie. Dat betekent dat je leert om niet meteen te reageren op wat je voelt, ziet of hoort. Reactie-inhibitie betekent dat je even nadenkt voordat je iets doet of zegt. En bedenkt hoe je het beste kunt reageren. Reactie-inhibitie en emotieregulatie hebben dus alles met elkaar te maken. Het zijn belangrijke vaardigheden om te leren.
Nu je weet wat emotieregulatie en reactie-inhibitie zijn, kun je ermee aan de slag. Probeer de volgende keer dat je een emotie voelt, na te denken over hoe je hiermee kunt omgaan. En als je in een lastige situatie terechtkomt, denk dan eerst even na voordat je reageert.
Onthoud dat emotieregulatie en reactie-inhibitie vaardigheden zijn die je kunt leren en oefenen. Het kan even duren voordat je ze onder de knie hebt, maar oefening baart kunst. En het belangrijkste is dat je altijd hulp kunt vragen aan volwassenen als je het even niet weet. Succes!
Dit artikel is geschreven door Robine Kroon-Zijderhand en Tineke van der Klink-Bouwens van Leren Leren Nederland (lerenlerennederland.nl). In het volgende nummer van BalansKIDS schrijven zij een artikel over de functies taakinitiatie en volgehouden aandacht.
Dit artikel verscheen eerder in BalansKIDS 2 2023. Wil je ook ons magazine ontvangen? Word dan nu lid. Bekijk hier de voordelen.
