- 02-07-2023
Stand van zaken afbouw Verwijsindex Risicojongeren (VIR)
Vanaf februari 2021 zet Balans zich (samen met en gesteund door ander organisaties) in voor het stoppen met, en juist gebruik van de Verwijsindex Risicojongeren (VIR). In het najaar van 2022 nam staatssecretaris Van Ooijen, naar aanleiding van een motie van Lisa Westerveld (PvdA) en René Peters (CDA) uiteindelijk het besluit om de VIR als verplichting uit de jeugdwet te schrappen. In dit bericht van 3 oktober 2022, kun je lezen wat er vanaf februari 2021 tot aan het besluit de VIR als verplichting te schrappen, is gebeurd.
De Verwijsindex risicojongeren is een digitaal systeem dat risicomeldingen over jongeren tot 23 jaar bij elkaar brengt. Het doel is vroege signalering van risico’s die een gezonde en veilige ontwikkeling naar volwassenheid van een jeugdige bedreigen. Zodat tijdig passende hulp, zorg of bijsturing kan worden gegeven. Hiervoor kunnen daartoe bevoegde functionarissen melding doen van een jongere, wanneer zij een redelijk vermoeden hebben dat deze daadwerkelijk door één of meer van de in de Jeugdwet genoemde risico’s wordt bedreigd. Bedoelde risico’s zijn o.a. blootstelling aan geweld, vernederende behandeling of verwaarlozing, verslaving, veelvuldig schoolverzuim, ontbreken van vaste woon- of verblijfplaats, verrichten van strafbare activiteiten (art.7.1.4.1.Jeugdwet). Bron: https://vng.nl/sites/default/files/20160223_verwijsindex_risicojongeren_hv.pdf De bedoeling van een dergelijk systeem kan goed zijn, mits het zorgvuldig wordt gebruikt. Dat wil zeggen, als gemeld wordt indien er daadwerkelijke, reële, ernstige zorgen zijn over de ontwikkeling en/of veiligheid van een kind.
Wetswijziging
Inmiddels is het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) bezig met de stappen die nodig zijn om tot de hiervoor benodigde wetswijziging te komen. Een traject rondom een wetswijziging duurt gemiddeld twee tot drie jaar. Naast de inhoudelijke stappen die moeten worden genomen om de wet te wijzigen, moet dus ook worden nagedacht over hoe er met de huidige situatie moet worden omgegaan. In hoeverre moet de verplichting tot de VIR nog worden gestimuleerd of gehandhaafd? Hoe wordt omgegaan met informatievoorziening naar professionals, ouders en jeugdigen? Wat gebeurt er nu, en na de wetswijziging met de vastgelegde data?
Werkgroepen
Belangrijkste punten Balans
Voor Balans zijn hierbij de belangrijkste punten:
- Zolang de VIR nog in gebruik is, waarborgen dat iedere individuele casus wordt beoordeeld op de hierbij behorende criteria in de jeugdwet (en er dus niet standaard wordt gemeld aan de VIR wanneer een jeugdige een beroep doet op jeugdhulp, taxivervoer of wordt verwezen naar speciaal onderwijs, zoals nu regelmatig het geval is).
- Het waarborgen dat de wetgeving rondom privacy wordt geborgd bij het melden aan de VIR (zie ook onze komende campagne ‘Privacy, een zaak van ouders?!’
- Het zorgdragen voor het tijdig en juist informeren van ouders en jeugdigen wanneer er een melding wordt gemaakt en het verstrekken van informatie over mogelijke bezwaarprocedures
- Het verstrekken van heldere informatie aan ouders en jeugdigen omtrent de VIR en hun rechten hierin in het algemeen
- Verder is Balans van mening dat, totdat de wetswijziging is gerealiseerd, het gebruik van de VIR niet, dan wel zo min mogelijk, moet worden gestimuleerd.
Via nieuwsberichten blijven we jullie over dit proces informeren.
