Onderwijs 02/07/2023

02-07-2023

Twee onderwijsdebatten: wat werd er besproken?

We hebben meer thuiszitters dan ooit. Passend onderwijs heeft onvoldoende opgeleverd. En er zijn knelpunten rondom het leerlingenvervoer, we zien nog steeds Veilig Thuis-meldingen bij niet passend onderwijs en er is nog steeds geen landelijke norm voor basisondersteuning. Op 5 april en 31 mei 2023 sprak de onderwijscommissie met toen nog onderwijsminister Wiersma over al deze knelpunten. En wij schreven samen met 17 andere organisaties brieven met input voor het debat. En we waren erbij in Den Haag op 5 april 2023.

Van wie is het onderwijs?

D66 gaf aan dat het onderwijs niet meer van ouders en kinderen is. Terwijl het toch echt om hén gaat, is hun inspraak en invloed op het onderwijs steeds verder verminderd. Dat zouden we weer terug moeten geven. De PvdA noemde als voorbeeld een van de conclusies uit onderzoek van Balans en Ouders & Onderwijs. Ouders geven aan dat er vaak geen ontwikkelingsperspectief wordt gemaakt, dat instemmingsrecht veelal niet wordt nageleefd en dat zij niet kunnen meepraten over de ondersteuning op school aan hun kind. Het antwoord van de minister was dat hij een aantal dingen doet om de positie van ouders en leerlingen te verbeteren.

‘Rommelpotje’ voor thuiszitters

De SP kwam met een voorstel voor een ‘rommelpotje’ voor thuiszitters. Initiatieven die leerlingen begeleiden als er geen passend onderwijs is, vallen vaak tussen de wal en het schip als het gaat om de financiering, waardoor zij moeite hebben om te blijven bestaan. De minister reageerde positief op dit voorstel en gaat kijken naar de mogelijkheden. Wij juichen deze ontwikkeling toe zodat (dreigende) thuiszitters weer een kans op ontwikkeling krijgen.

Landelijke norm basisondersteuning

In 2019 gaf de Tweede Kamer de minister opdracht om met een landelijke norm basisondersteuning te komen. Deze norm bepaalt wat alle scholen minimaal bieden aan ondersteuning aan leerlingen. Er zijn inmiddels drie pogingen gedaan om tot een norm te komen. Helaas konden niet alle partijen zich hierin vinden. Minister Wiersma vraagt ouders en leraren nu om gezamenlijk tot een norm te komen voor de basisondersteuning.

Leerlingenvervoer

We hebben in onze brief aangegeven dat de situatie in het leerlingenvervoer het afgelopen jaar niet verbeterd is. Daar maakt ook de Kamer zich zorgen over. De minister gaf aan dat er best veel wordt gedaan en dat veel gemeenten ermee aan de slag zijn. Zo gaat een gemeente als proef de reistijd maximaliseren tot 45 minuten en worden goede voorbeelden onder gemeenten gedeeld. De PvdA noemde deze maatregelen te mager en vroeg de minister meer te doen.

Veilig Thuis-meldingen

Onder andere door de VVD en Groen Links werd wederom aandacht gevraagd voor de signalen dat Veilig Thuis- meldingen worden ingezet om ouders onder druk te zetten. Vaak in situaties waarin er een verschil van mening is over passend onderwijs. Ook wij spreken nog steeds heel veel ouders die hiermee te maken hebben. Dit ondanks de motie om dit te stoppen die er al drie jaar ligt. De minister heeft wederom toegezegd te komen met oplossingen in samenwerking met de ouderorganisaties. Daarover zijn we inmiddels met het ministerie in gesprek.

Inclusief onderwijs

De Kamerleden waren verdeeld over de plannen van de minister om toe te werken naar inclusief onderwijs in 2035. Zo wil de PVV dat de minister wegblijft van inclusief onderwijs zolang passend onderwijs niet werkt. De SGP noemde het plan voor inclusief onderwijs een ‘droomwereld’. Andere partijen staan er een stuk positiever in en wijzen onder andere op de verplichting tot inclusief onderwijs op grond van internationale mensenrechtenverdragen. D66 wierp het idee op om met een ‘Wet inclusief onderwijs’ met doelstellingen voor de overheid te komen. Burgers kunnen de overheid daar dan aan houden. Het zou dan een wettelijk verplichte routekaart naar inclusief onderwijs worden.

Samenwerkingsverbanden

Er is veel gesproken over de samenwerkingsverbanden. Onder andere over het geld dat ze op de plank hebben liggen. De minister gaat het bovenmatige geld terugvorderen zoals de Kamer hem dat eerder heeft verzocht. Ook kondigde de minister aan dat er onafhankelijk toezicht komt op de samenwerkingsverbanden en dat hij werkt aan een programma van eisen waar de samenwerkingsverbanden aan moeten voldoen.

Colectieve inkoop zorg op school

Een belangrijk tijdens het onderwijs-zorg debat op 31 mei 2023 was de collectieve inzet van zorg op school. Het kabinet wil dat zorg voor leerlingen met een zorgvraag op school collectief wordt ingekocht. In onze brief roepen we op om dit niet alleen voor het speciaal onderwijs, maar voor alle scholen mogelijk te maken. Zo voorkomen we dat we een nieuwe scheidslijn maken tussen de verschillende onderwijssoorten en de mogelijkheden die zij voor zorg kunnen bieden. Ook moet maatwerk mogelijk blijven. Het mag geen vermindering in zorg op school opleveren, want dan raken ouders en scholen eerder overvraagd dan ontzorgd. De minister gaf aan dat het belangrijk blijft dat ouders goed betrokken zijn bij de zorg voor hun kind op school.

Onderwijs-zorgarrangementen

In het experiment onderwijs-zorgarrangementen doen nu zo’n 40 onderwijsinitiatieven mee. Er is ruimte voor nog eens 40 deelnemers. De minister gaf aan deze deelname verder te stimuleren en ook te kijken of we de deelnameruimte kunnen verbreden zodat meer initiatieven hier gebruik van kunnen maken. Peter Kwint (SP) wees erop dat de ruimte ook gebruikt kan worden voor zijn ‘rommelpotje’.

Dennis Wiersma afgetreden als Minister van Onderwijs

Inmiddels is Dennis Wiersma afgetreden als Minister. En neemt Minister Dijkgraaf tot er een opvolger is zijn werkzaamheden waar. Ondertussen zitten we ook vlak voor het zomerreces van de Kamer. Al met al waren we blij met wat er met onze inbreng in de gezamenlijke brieven is gebeurt. We blijven de ontwikkelingen volgen. En houden jullie via onze social media en website op de hoogte.

De gezamenlijke brieven voor het debat van 5 april en 31 mei 2023 lees je hier en hier.