Onderwijs 11/04/2024

Kinderombudsman signaleert stijgend aantal thuiszitters en roept minister op tot actie

Op vrijdag 12 april 2024 stuurde de Kinderombudsman een ‘signaalbrief’ naar onderwijsminister Marielle Paul, vanwege ‘zorgen om blijvende problematiek van thuiszitters’. Balans is blij met de aandacht van de Kinderombudsman voor het onderwerp Thuiszitters. En ook met de voorstellen die de Kinderombudsman in de brief doet. Dit onder andere omdat de voorstellen zich richten op het inzichtelijk maken wat er wel nodig is. En oproepen om te zorgen voor voldoende ondersteuning in de klas.

Kinderrechten

De Kinderombudsman verwijst in de brief terecht naar de kinderrechten, waaronder artikel 3 van het kinderrechtenverdrag, ‘het belang van het kind’. Waarvoor de Kinderombudsman al eerder de toolkit ‘Het beste besluit’ ontwikkelde. Net als de Kinderombudsman, vindt ook Balans dat er meer en betrouwbare data moet komen over het aantal thuiszitters én wat de reden is dat deze kinderen geen passend onderwijs krijgen. En moet er inderdaad ook een heldere definitie van het begrip ‘thuiszitter’ komen.

Pas op voor meer dwang en drang

Balans wil wel opmerken dat het verkrijgen van meer gegevens over thuiszitters, niet mag leiden tot meer drang en dwang richting (ouders) van thuiszitters. Leg de focus op het bieden van passend onderwijs voor ieder kind, het leerrecht van kinderen en de verantwoordelijkheid die schoolbesturen hierin hebben. En niet op aanwezigheid op school. Door de aandacht te richten op het bieden van passend onderwijs, zal het aantal thuiszitters vanzelf dalen. En voorkomen we dat het aantal thuiszitters terugdringen een doel op zich wordt, in plaats van het bieden van passend onderwijs en leerrecht voor alle kinderen. De ontwikkelingsmogelijkheden van het kind in de meest brede zin hoort immers altijd centraal staan. We zij blij dat de Kinderombudsman in de brief ook benoemd dat altijd onderzocht moet worden wat het besluit betekent voor de onderwijssituatie van het kind, waarbij ook wordt onderzocht wat de beste plek is om onderwijs te volgen.

Initiatieven voor thuiszitters

In de brief noemt de Kinderombudsman de diverse initiatieven voor thuiszitters. Programma’s om kinderen (weer) tot ontwikkeling te laten komen op plekken waar op een andere manier onderwijs wordt geboden. Vaak in combinatie met jeugdhulp, en in ieder geval met aandacht voor de specifieke onderwijs- en ondersteuningsbehoefte van ieder kind. Balans is blij dat deze initiatieven er zijn maar ziet het wel als symptoombestrijding. Omdat de oorzaak van de schooluitval, niet (voldoende) passende onderwijs, hiermee niet wordt weggenomen.

‘Complex’

Ook in de brief van de Kinderombudsman wordt het genoemd. Het feit dat vragen rondom thuiszitters vaak ‘complex’ zijn. Dat is inderdaad vaak zo. Wel is het goed om ons af te vragen wát er complex is. Is het kind complex? Of is het complex voor partijen om maatwerk te organiseren?

Kinderen hebben leerrecht, en daarnaast moeten er vanuit het verdrag rechten personen handicap ‘doeltreffende aanpassingen’ worden gedaan als dit voor een kind nodig is. Het OPP (ontwikkelingsperspectief) is bedoeld als instrument om goed in kaart te brengen wat precies de behoeften van het kind zijn en wat de school en/of de leerkracht nodig heeft om deze aanpassingen te kunnen realiseren. Dat dit instrument regelmatig niet, of niet op de juiste wijze wordt ingezet, blijkt uit een eerder onderzoek van Balans, zie ook het rapport ‘De stem van ouders in passend onderwijs’. Naar aanleiding van dit rapport worden inmiddels wel stappen gezet om het gebruik van het OPP als instrument te stimuleren en de kwaliteit te verbeteren. Onder andere door het ontwikkelen van een nieuwe handreiking en de bijeenkomsten die georganiseerd worden door OCW.

Balans, Jaar van de thuiszitters

Balans heeft 2024 uitgeroepen tot het ‘jaar van de thuiszitters’. Wij besteden extra aandacht aan dit onderwerp. Onder andere door extra bijeenkomsten en artikelen en een nieuw rapport ‘Thuiszitters tellen’, waarin wij ook conclusies en aanbevelingen zullen doen. Houd onze website en social media dus in de gaten.

Vragen over passend onderwijs en/of thuiszitters?

Voor vragen over passend onderwijs en/of thuiszitters, kun je contact opnemen met onze advieslijn. Of kom naar de presentatie over passend onderwijs ‘Leerrecht en zorgplicht’ op 13 mei 2024. Zie ook de brochures en filmpjes over passend onderwijs, in meerdere talen, op de website van Rijksoverheid. Ook organiseren wij regelmatig online gespreksavonden voor ouders van thuiszitters, waarin zij elkaar kunnen vinden en steunen en hun kennis en ervaring met elkaar kunnen delen. Zie onze agenda voor meer informatie.